Ngày 1/8, chính sách thuế quan mới của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chính thức có hiệu lực, gây ra những biến động lớn trên thị trường toàn cầu và buộc nhiều đồng minh của Mỹ vào cuộc đua đàm phán gấp rút. Sự kiện này đã làm cho thị trường chứng khoán trên toàn thế giới biến động mạnh, với chỉ số STOXX600 của châu Âu và DAX của Đức giảm sâu. Các ngành như máy móc, đồng hồ của Thụy Sĩ hay các sản phẩm xuất khẩu của Canada, Ấn Độ, Nam Phi, New Zealand và Đài Loan (Trung Quốc) đều chịu ảnh hưởng nặng nề từ mức thuế mới.
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, lần đầu tiên được công bố vào ngày 2/4, không áp dụng một mức thuế đồng loạt cho tất cả các quốc gia. Thay vào đó, nó giống như một ván cờ phức tạp, nơi mỗi quốc gia được đối xử khác nhau dựa trên kết quả đàm phán song phương với Mỹ trong nhiều tháng qua. Một số quốc gia như Malaysia, Thái Lan và Campuchia đã đạt được mức thuế thấp hơn so với mức ban đầu. Nhật Bản và Liên minh châu Âu (EU) cùng nhận mức thuế chung 15%. Trung Quốc cũng đã đạt được một thỏa thuận quan trọng, giảm mức thuế từ 145% xuống còn 10%, mặc dù vẫn phải chịu mức thuế 20% đối với các hoạt động liên quan đến buôn lậu fentanyl.
Những tác động kinh tế toàn cầu của chính sách thương mại này rất đáng kể. Từ góc nhìn kinh tế, chính sách này có thể làm tăng chi phí sản xuất và giá tiêu dùng. Giáo sư kinh tế Joseph Foudy nhận định rằng nhiều công ty có thể sẽ ngừng nhập khẩu hoàn toàn khi mức thuế vượt quá 20%. Tăng trưởng kinh tế toàn cầu cũng đối mặt với nguy cơ suy giảm. Báo cáo từ BBVA Research ước tính rằng các mức thuế hiện tại có thể khiến tăng trưởng kinh tế toàn cầu giảm 0,5 điểm phần trăm trong ngắn hạn và hơn 2 điểm phần trăm trong trung hạn.
Trong khi đó, Mỹ lại thu ‘bội thu’ ngân sách từ thuế quan. Từ đầu năm đến ngày 25/7, Bộ Tài chính Mỹ đã thu về 124 tỷ USD tiền thuế nhập khẩu, tăng tới 131% so với cùng kỳ năm ngoái. Chính sách thương mại của Tổng thống Trump đã tạo ra một bức tranh phức tạp về quan hệ kinh tế quốc tế, với nhiều thách thức và cơ hội cho các quốc gia trên toàn thế giới.
Hiện tại, các quốc gia đang nỗ lực đàm phán để tìm kiếm giải pháp giảm nhẹ tác động của chính sách thuế quan mới. Liên minh châu Âu đã cam kết sẽ không tăng thuế đối với hàng hóa Mỹ và đang chờ đợi một thỏa thuận thương mại toàn diện. Nhật Bản cũng đang đàm phán với Mỹ để giảm mức thuế quan áp dụng cho hàng hóa của nước này. Trong khi đó, Trung Quốc đang phải đối mặt với những thách thức lớn trong việc giảm mức thuế quan và tăng cường hợp tác thương mại với Mỹ.
Một số chuyên gia kinh tế nhận định rằng chính sách thuế quan mới của Mỹ có thể dẫn đến một cuộc chiến thương mại toàn cầu, gây ra những tác động tiêu cực đến kinh tế thế giới. Tuy nhiên, cũng có những ý kiến cho rằng chính sách này có thể giúp Mỹ tăng cường vị thế thương mại và thu hút đầu tư nước ngoài.
Tổng thống Trump đã khẳng định rằng chính sách thuế quan mới của ông là cần thiết để bảo vệ lợi ích kinh tế của Mỹ và giảm thâm hụt thương mại. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia kinh tế và chính trị gia đang kêu gọi ông giảm nhẹ chính sách này để tránh gây ra những tác động tiêu cực đến kinh tế toàn cầu.
Trong bối cảnh hiện nay, các quốc gia cần phải tăng cường hợp tác và đối thoại để tìm kiếm giải pháp giảm nhẹ tác động của chính sách thuế quan mới. Đồng thời, các quốc gia cũng cần phải chuẩn bị cho các kịch bản khác nhau và tăng cường khả năng cạnh tranh của mình trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang biến động phức tạp.