Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang trải qua những biến động và suy giảm đáng kể, Việt Nam tiếp tục là điểm đến thu hút dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Điều này không chỉ phản ánh sự tin tưởng của nhà đầu tư quốc tế vào tiềm năng phát triển của nền kinh tế Việt Nam mà còn cho thấy sự dịch chuyển quan trọng trong chiến lược thu hút đầu tư nước ngoài.
Dòng vốn FDI vào Việt Nam không chỉ đơn thuần là nguồn vốn tài chính mà còn mang theo tri thức, công nghệ, và quản lý tiên tiến. Trong bối cảnh hiện nay, các dự án FDI không chỉ tập trung vào lĩnh vực sản xuất thông thường mà còn mở rộng sang các lĩnh vực công nghệ cao, nghiên cứu và phát triển (R&D), và các mô hình kinh doanh bền vững. Đặc biệt, sự xuất hiện của các trung tâm nghiên cứu và phát triển, các tổ hợp sáng tạo tích hợp, và chính sách chia sẻ dữ liệu đang góp phần tạo nên nền công nghiệp hiện đại, tự chủ và bền vững cho Việt Nam.
Theo nhận định của các chuyên gia kinh tế, FDI đóng vai trò là cầu nối quan trọng giúp Việt Nam tiếp cận với tri thức, năng lực vận hành tiên tiến, và các quy chuẩn toàn cầu. Từ đó, Việt Nam có thể định vị mình trong giai đoạn mới của sự phát triển kinh tế, không chỉ dựa vào lao động giá rẻ và tài nguyên thiên nhiên mà còn dựa vào công nghệ, sáng tạo, và giá trị gia tăng cao.
Xu hướng của dòng vốn FDI thế hệ mới đang dịch chuyển từ số lượng sang chất lượng, từ các dự án sản xuất giá rẻ sang các trung tâm công nghệ cao. Điều này được thể hiện qua hàng loạt dự án FDI đăng ký và điều chỉnh vốn trong nửa đầu năm 2025, tập trung vào các lĩnh vực như bán dẫn, điện tử công nghệ cao, sản xuất vi mạch, pin năng lượng tái tạo, và trí tuệ nhân tạo (AI) ứng dụng trong chuỗi cung ứng và logistics thông minh.
Thống kê về FDI trong 6 tháng đầu năm 2025 cho thấy, có 826 dự án FDI điều chỉnh vốn với tổng giá trị lên đến 8,95 tỷ USD, tăng 2,2 lần so với cùng kỳ. Ngoài ra, có 1.708 giao dịch góp vốn với tổng giá trị 3,28 tỷ USD, tăng 73,6%, cho thấy sự hợp tác ngày càng sâu rộng giữa các đối tác nước ngoài và doanh nghiệp trong nước.
Chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực đánh giá rằng các nhà đầu tư nước ngoài đang ngày càng quan tâm đến lĩnh vực công nghệ cao, sản xuất tinh gọn và hướng tới những chuỗi giá trị hoàn thiện. Đây là những lĩnh vực mà Việt Nam đang ưu tiên thu hút để tạo ra động lực tăng trưởng mới.
Tuy nhiên, để duy trì thu hút các dự án FDI công nghệ cao, Việt Nam cần thay đổi cách tiếp cận, từ bỏ tư duy “trải thảm đỏ” cho mọi dự án và thay vào đó áp dụng chiến lược “lọc vàng từ cát”. Ưu tiên đầu tư vào công nghệ lõi, đổi mới sáng tạo và chuyển giao tri thức sẽ giúp Việt Nam tận dụng FDI như một “bàn đạp” để nâng cấp nền kinh tế.
Bên cạnh đó, thách thức về thiếu hụt nhân lực chất lượng cao cũng cần được giải quyết khi Việt Nam đặt mục tiêu thu hút các dự án FDI trong các lĩnh vực như bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), năng lượng tái tạo hay sản xuất xanh. Đây là những thách thức và cơ hội mà Việt Nam cần tận dụng để phát triển bền vững và hội nhập sâu vào kinh tế toàn cầu.