Đã gần 20 năm trôi qua kể từ khi bộ phim “Trái tim bé bỏng” ra mắt công chúng, nhưng những chi tiết hậu trường về bộ phim này vẫn tiếp tục khiến nhiều người bất ngờ. Đạo diễn bởi NSND Nguyễn Thanh Vân, bộ phim đã ra mắt vào năm 2007 và để lại dấu ấn sâu sắc với câu chuyện chính luận, tâm lý và xã hội đầy ám ảnh.

Nữ diễn viên trẻ Lan Hà đã đảm nhận vai Mai, một cô gái quê rời làng nghèo lên thành phố với giấc mơ đổi đời nhưng rơi vào tay bọn buôn người và mắc căn bệnh thế kỷ. Vai diễn này đã giúp cô giành giải Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 16, khi cô mới chỉ vừa bước qua tuổi 20.

Đạo diễn Thanh Vân đã chia sẻ về quá trình tuyển chọn diễn viên cho bộ phim. Lan Hà đã tạo ấn tượng mạnh mẽ với lối diễn xuất tự nhiên và cảm xúc chân thực trong lần đầu tiên thử vai Mai. Tuy nhiên, ngoại hình của Lan Hà khi đó chưa phù hợp với nhân vật, và cô đã phải trải qua một quá trình thay đổi ngoại hình cấp tốc, bao gồm giảm cân, trồng lại chiếc răng bị gãy và học bơi cấp tốc, tất cả chỉ trong vòng 2 tuần.

Không chỉ Lan Hà, diễn viên Hồng Ánh, người đảm nhận một vai phụ trong phim, cũng để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng người xem. Vai diễn của cô là một trong những nhân vật cùng Mai chia sẻ hoàn cảnh nghiệt ngã, lặng lẽ làm nổi bật thêm những lớp lang cảm xúc và sự cùng quẫn mà bộ phim muốn truyền tải.

“Trái tim bé bỏng” đã giành giải Cánh Diều Bạc năm 2007, được vinh danh là phim Đông Nam Á xuất sắc nhất tại Liên hoan phim quốc tế Bangkok năm 2008 và mang về nhiều giải thưởng cá nhân cho ê-kíp làm phim. Bộ phim vẫn giữ nguyên tính thời sự và giá trị cảnh tỉnh đối với xã hội hiện đại.

Câu chuyện của Mai trong phim phản ánh sâu sắc một thực trạng nhức nhối vẫn còn diễn ra ở Việt Nam và nhiều nơi trên thế giới: lừa đảo lao động, buôn bán người xuyên quốc gia, tệ nạn mại dâm… “Trái tim bé bỏng” không chỉ là ký ức điện ảnh mà còn là một lời cảnh tỉnh, nhất là với thế hệ giới trẻ.

Xem phim hôm nay, người xem có thể rùng mình khi nhận ra: câu chuyện của Mai trong phim, rất có thể là câu chuyện của ai đó ngoài đời – nếu chúng ta thiếu cảnh giác, thiếu hiểu biết và thiếu lòng dũng cảm để nói “không” với những cám dỗ nguy hiểm.

Trong xã hội hiện đại, ngày càng có nhiều ví dụ về những cá nhân đạt được thành công mà không cần đến bằng cấp đại học. Một trong số đó là Thanh Tâm, 27 tuổi, người đã trở thành giám đốc một công ty cung ứng hàng Hàn Quốc, sở hữu nhà hàng và góp vốn vào một số doanh nghiệp khác. Tâm không học đại học nhưng đã tự học tiếng Hàn và dạy tiếng Việt cho người nước ngoài để nâng cao trình độ ngôn ngữ và tìm hiểu văn hóa.

Tâm chia sẻ rằng quá trình tự học và rèn luyện kỷ luật đã giúp cô đạt được thành công. Cô cũng nhấn mạnh rằng việc không có bằng cấp đã giúp cô giữ được sự khiêm tốn và biết ơn. Dù đã thành công từ sớm, Tâm vẫn bày tỏ sự tiếc nuối vì không được học đại học để có thể tiếp cận tri thức một cách hệ thống và có cái nhìn toàn diện hơn.

Không chỉ có một mình Tâm, anh Trần Quang Vinh, 37 tuổi, sống tại San Francisco (Mỹ), cũng là một trong những người không học đại học nhưng đã đạt được thành công đáng kể. Vinh tự học công nghệ từ nhỏ và đã được các công ty lớn như Google, Facebook mời về làm việc. Hiện anh là lãnh đạo đội thiết kế trí tuệ nhân tạo cho Meta.

Những trường hợp như Vinh và Tâm không phải là hiếm trong xã hội hiện đại. Theo số liệu từ công ty nghiên cứu Wealth-X, gần 30% tỷ phú thế giới không có bằng cử nhân. PGS.TS Nguyễn Thị Tố Quyên, Khoa Xã hội học và Phát triển, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, cho rằng mọi người không nên hiểu sai rằng ‘có thể thành công không cần học hành’. Các tỷ phú hay những người thành công chỉ không có bằng cấp, nhưng họ không ngừng học hỏi thông qua các kênh khác nhau.

Chuyên gia hướng nghiệp Nguyễn Việt Linh (Hà Nội) lại có quan điểm khác, rằng trừ một số lĩnh vực đặc thù, nhiều doanh nghiệp hiện nay ưu tiên kỹ năng hơn đào tạo chính quy. Trong tư duy tuyển dụng quốc tế cũng không phân biệt giới tính, độ tuổi, bằng cấp. Dữ liệu từ LinkedIn cho thấy số tin tuyển dụng không yêu cầu bằng cấp tại Anh tăng 90% trong năm 2021-2022. Tại Mỹ, 20% tin tuyển dụng không đòi hỏi bằng đại học. 75% chuyên gia tuyển dụng cho rằng kỹ năng thực tế là tiêu chí quan trọng nhất.

Các chuyên gia và doanh nhân cho rằng học đại học không quan trọng bằng việc có đam mê với công việc mình làm. Ngô Đình Tuấn, 32 tuổi, quê Thanh Hóa, đã bỏ học đại học để theo đuổi đam mê với nông nghiệp và hiện có doanh thu khoảng một tỷ đồng mỗi năm.

Dù vậy, các chuyên gia vẫn nhấn mạnh tầm quan trọng của tinh thần học tập suốt đời. PGS.TS Tố Quyên cho rằng trong thời đại số, người học có thể tiếp cận tri thức thông qua sách vở, mạng xã hội, đồng nghiệp và những người xung quanh. ‘Quan trọng là giữ được tinh thần học tập suốt đời’, bà nói.