Hệ thống trạm y tế xã, phường tại Hải Phòng sau sáp nhập đang tiếp tục khẳng định vai trò tuyến đầu trong việc chăm sóc sức khỏe ban đầu, y tế dự phòng và phòng chống dịch. Sau một tháng vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, hệ thống trạm y tế xã, phường tại Hải Phòng vẫn duy trì hoạt động thông suốt, bảo đảm chăm sóc sức khỏe ban đầu của người dân không bị gián đoạn.

Tuy nhiên, để phát huy hiệu quả bền vững, các đơn vị y tế cơ sở mong muốn sớm có hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn về bài toán nhân lực, cơ chế và tổ chức để phù hợp với bối cảnh mới. Đội ngũ y bác sĩ tại các trạm nêu cao tinh thần trách nhiệm, đảm đương đồng thời nhiều nhiệm vụ chuyên môn, từ khám chữa bệnh thông thường, tiêm chủng, quản lý bệnh không lây, truyền thông giáo dục sức khỏe, chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em, người cao tuổi.

Tại xã Kim Thành, sau sáp nhập có 31 thôn với quy mô dân số gần 43.000 người, hiện duy trì 4 trạm y tế. Trạm Y tế Kim Thành số 1 hiện có 9 cán bộ, trong đó có 1 bác sĩ. Trạm trưởng Trạm Y tế Kim Thành số 1 Nguyễn Thị Nga cho biết, trong tháng qua, số lượng bệnh nhân đến trạm tương đương với những thời điểm trước. Trạm đã khám chữa bệnh cho 637 lượt bệnh nhân, trong đó có 213 lượt khám theo bảo hiểm y tế và 22 lượt khám cấp cứu, tiêm vaccine viêm não Nhật Bản B cho 25 trẻ, tiêm chủng mở rộng định kỳ cho 72 trẻ và khám thai cho 45 phụ nữ mang thai.

Còn tại phường Lê Thanh Nghị, sau sáp nhập, hiện có 4 trạm y tế hoạt động. Trạm Y tế Lê Thanh Nghị 2 có 6 cán bộ. Trạm trưởng Trạm Y tế Lê Thanh Nghị 2 Nguyễn Hữu Tường cho biết, trong tháng 7/2025, trạm vẫn đảm bảo khám chữa bệnh, tiêm chủng mở rộng, phòng chống dịch bệnh, nhất là sốt xuất huyết. Đặc biệt, trạm đã phối hợp với Trung tâm Y tế Hải Dương và một doanh nghiệp tặng quà, xét nghiệm miễn phí 7 chỉ số sinh hóa cho các đối tượng người có công, thân nhân liệt sĩ với tổng trị giá quà tặng và dịch vụ trên 300 triệu đồng.

Tuyến y tế cơ sở có vai trò then chốt trong chăm sóc sức khỏe toàn dân. Các bệnh lý thông thường, bệnh mạn tính không lây như tăng huyết áp, đái tháo đường… nếu được theo dõi và quản lý tốt tại cơ sở sẽ giúp hạn chế các biến chứng nặng, giảm chi phí cho người bệnh và giảm tải cho hệ thống y tế. Nhiều cán bộ y tế cơ sở cho rằng, mô hình phù hợp trong giai đoạn hiện nay là ‘Một trạm chính – Nhiều điểm trạm’. Theo đó, mỗi xã, phường sẽ có 1 trạm trung tâm có đủ trưởng trạm, phó trưởng trạm, bác sĩ, điều dưỡng, hộ sinh, dược sĩ và các chức danh khác.

Hiện nay, các trạm y tế thuộc Trung tâm Y tế Ninh Giang đang dàn trải, thiếu nhân lực, trang thiết bị phân tán, hiệu quả hoạt động chưa đồng đều. Ưu điểm của mô hình ‘Một trạm chính – nhiều điểm trạm’ sẽ phù hợp với định hướng tinh gọn bộ máy y tế cơ sở theo chính quyền hai cấp; linh hoạt trong điều hành, quản lý khi địa bàn xã mở rộng. Đặc biệt, mô hình này giúp tối ưu hóa nhân lực, tập trung trang thiết bị tại trạm trung tâm; giảm đầu mối hành chính nhưng vẫn đảm bảo người dân được tiếp cận y tế.

Trong tương lai, để các trạm y tế hoạt động hiệu quả theo mô hình tổ chức mới, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân, cần ‘tiếp sức’ cho các trạm về cơ sở vật chất và nguồn nhân lực. Để thực hiện được điều này, cần tăng cường đầu tư cơ sở vật chất và trang thiết bị y tế cho tuyến y tế cơ sở theo Quyết định số 1300/QĐ-BYT ngày 9/3/2023 của Bộ Y tế về Đề án đầu tư xây dựng và phát triển mạng lưới y tế cơ sở giai đoạn 2023-2030, Thông tư số 28/2020/TT-BYT ngày 31/12/2020 về danh mục và định mức trang thiết bị y tế thiết yếu cho tuyến y tế cơ sở.

Đến tháng 7/2025, tỉnh Phú Thọ có tổng cộng 1.021 cơ sở nhà đất dôi dư sau quá trình hợp nhất với các tỉnh Vĩnh Phúc và Hòa Bình. Sở Tài chính tỉnh Phú Thọ đang tích cực xây dựng phương án để đề xuất xử lý đối với những cơ sở nhà đất này, theo chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Phú Thọ.

Trong số các cơ sở nhà đất dôi dư, 116 cơ sở được đề xuất điều chuyển làm trụ sở cho các cơ quan Nhà nước, trong khi 291 cơ sở có thể chuyển đổi công năng thành trường học, trạm y tế, nhà văn hóa. Ngoài ra, 228 cơ sở có thể được giao cho Trung tâm Phát triển quỹ đất quản lý. Tỉnh Phú Thọ dự kiến giữ nguyên mô hình 3 trung tâm hành chính vùng nhằm tận dụng hạ tầng có sẵn và giảm tải cho khu vực trung tâm hành chính mới.

Một số cơ quan như Báo và Phát thanh – Truyền hình tỉnh Phú Thọ, Trường Chính trị, Trung tâm Xúc tiến đầu tư và Hỗ trợ doanh nghiệp sẽ hoạt động tại cả 3 khu vực nhưng phải xác định rõ trụ sở chính để đảm bảo hiệu quả điều hành. Hiện còn hơn 380 cơ sở nhà đất chưa có phương án sử dụng, Phú Thọ đã chỉ đạo các địa phương hoàn tất đề xuất trong tháng 8.

Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ Trần Duy Đông yêu cầu rà soát, đánh giá toàn diện tình hình sử dụng tài sản công và hướng dẫn thực hiện kiểm kê, phân loại đầy đủ toàn bộ tài sản công hiện có. Tỉnh Phú Thọ mới được hình thành trên cơ sở sáp nhập ba tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hòa Bình, đi vào hoạt động từ ngày 1/7. Tỉnh có diện tích tự nhiên 9.361,381km2, quy mô dân số trên 4 triệu người, có 148 xã, phường.

Trước đó, tỉnh Phú Thọ được thành lập dựa trên chỉ đạo của Bộ Chính trị về việc sắp xếp, tái cấu trúc các tỉnh và thành phố. Việc này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình phát triển kinh tế – xã hội, nâng cao hiệu quả quản lý và tối ưu hóa nguồn lực của các địa phương.

Quá trình hợp nhất các tỉnh và thành phố cũng đặt ra nhiều thách thức và yêu cầu cần được giải quyết. Một trong những yếu tố quan trọng là đảm bảo sự ổn định và phát triển bền vững của các địa phương sau khi hợp nhất.

Các dân số và doanh nghiệp tại tỉnh Phú Thọ và các đơn vị liên quan đang kỳ vọng vào những cơ hội mới và thách thức mà tỉnh Phú Thọ sẽ đối mặt trong thời gian tới.