Trong bối cảnh thị trường ô tô Việt Nam đang có xu hướng chuyển dịch sang các dòng xe gầm cao đa dụng như SUV và Crossover, dòng xe sedan vẫn giữ được sức hút tại nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt là tại Trung Quốc – thị trường ô tô lớn nhất toàn cầu.

Theo số liệu từ Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), trong 6 tháng đầu năm 2025, chỉ có 16.647 xe sedan được tiêu thụ tại Việt Nam, giảm 1.299 xe, tương đương gần 7% so với cùng kỳ năm ngoái. Sự sụt giảm này diễn ra ở tất cả các phân khúc của dòng xe sedan, bao gồm sedan hạng B, sedan hạng C và sedan hạng D.

Ngược lại, tại Trung Quốc, xe sedan vẫn thống trị thị trường và chiếm thị phần lớn nhất trong tổng lượng ô tô mới bán ra trong những năm gần đây. Trong năm 2024, thị trường Trung Quốc đã chiếm hơn 50% doanh số bán xe sedan trên toàn thế giới, với 7,89 triệu xe bán ra, tăng 1% so với cùng kỳ năm trước đó.

Bên cạnh Trung Quốc, khu vực Bắc Mỹ, bao gồm thị trường Mỹ và Canada, được xem là thị trường lớn thứ hai của dòng xe sedan. Tổng doanh số xe sedan bán ra tại Mỹ và Canada đạt 2,63 triệu xe, tăng 1%. Châu Âu xếp thứ năm, sau Trung Đông (đạt 1,15 triệu xe) và Mỹ Latinh (đạt 921.000 xe). Gần đây, người tiêu dùng ô tô tại châu Âu đang chuyển hướng sang lựa chọn các dòng xe như hatchback, xe station wagon và SUV.

Về các nhà sản xuất, Toyota vẫn duy trì vị trí dẫn đầu về lượng xe sedan bán ra thị trường. Trong năm 2024, hãng xe Nhật Bản đã bán ra trên toàn cầu gần 2 triệu xe sedan. Trong đó, Toyota Camry và Corolla vẫn là những mẫu xe sedan được ưa chuộng nhất. Tuy nhiên, sự tăng trưởng của dòng xe SUV, Crossover đã tác động tiêu cực đến doanh số xe sedan của Toyota khi giảm 7% so với năm ngoái.

Tập đoàn Volkswagen cũng chứng kiến mức giảm 4%, với 1,82 triệu xe sedan bán ra thị trường. Trong khi đó, các thương hiệu ô tô Trung Quốc lại cho thấy sự tăng trưởng mạnh mẽ về doanh số xe sedan. BYD xếp thứ ba với 1,51 triệu xe sedan được bán ra (tăng 78%); Geely đứng thứ bảy với 919.000 xe (tăng 36%). Changan đạt 312.000 xe, tăng 19%; Chery đạt 298.000 xe, tăng 60%.

Kết quả này cho thấy, mặc dù đang mất sức hút tại thị trường Việt Nam và chịu áp lực cạnh tranh ngày càng lớn từ các dòng xe gầm cao đa dụng như SUV, Crossover, xe sedan vẫn được ưa chuộng và khẳng định vị thế tại nhiều quốc gia trên thế giới.

Thương hiệu xe Jeep, biểu tượng của sự tự do và thịnh vượng trong ký ức của nhiều người Trung Quốc thế hệ 8X, đã trở thành một phần của quá khứ. Liên doanh GAC Fiat Chrysler Automobiles, đơn vị sản xuất và phân phối xe Jeep tại Trung Quốc, đã chính thức tuyên bố phá sản vào ngày 8/7 vừa qua. Đây là liên doanh đầu tiên giữa một tập đoàn nước ngoài và công ty Trung Quốc bị khai tử trên thị trường ô tô nội địa.

Khi Jeep chính thức sản xuất nội địa tại Trung Quốc vào năm 2015, thương hiệu Mỹ này nhanh chóng chiếm được cảm tình của giới trẻ thành thị. Chỉ sau 2 năm, doanh số Jeep tại Trung Quốc đạt đỉnh với 220.000 xe bán ra. Tuy nhiên, ánh hào quang của Jeep nhanh chóng phai nhạt do người tiêu dùng bắt đầu phàn nàn về chất lượng xe và thị trường ô tô Trung Quốc chứng kiến sự chuyển mình mạnh mẽ với làn sóng xe điện và công nghệ thông minh.

Đến năm 2021, doanh số của liên doanh này tụt xuống còn hơn 20.000 xe. Một năm sau, doanh nghiệp tuyên bố phá sản khi khoản nợ lên đến hơn 4 tỷ nhân dân tệ. Ngay cả nhà máy cũng không thể bán được, cho thấy mức độ thất bại toàn diện.

Jeep không đơn độc trong làn sóng thoái trào. Thị phần của các liên doanh ô tô nước ngoài tại Trung Quốc đã giảm từ hơn 50% năm 2018 xuống chỉ còn 27,5% trong năm 2024. Nguyên nhân chính là sự trỗi dậy mạnh mẽ của xe năng lượng mới.

Giới trẻ Trung Quốc ngày nay ngày càng chuộng thiết kế hiện đại, tiện nghi số và khả năng tùy biến cao – những yếu tố mà xe nội địa làm tốt hơn hẳn. Trong khi đó, phần lớn các hãng xe liên doanh vẫn chỉ đưa vào thị trường Trung Quốc những mẫu xe ‘copy-paste’ từ châu Âu hoặc Mỹ, không phù hợp với thị hiếu nội địa đang thay đổi chóng mặt.

Ngay cả những thương hiệu sang trọng như BMW, Mercedes-Benz hay Audi, từng được xem là ‘biểu tượng đẳng cấp’, cũng đang dần mất điểm. Ngày càng nhiều xe sang cũ như Audi hay BMW được rao bán giá rẻ trên thị trường xe cũ, trở thành lựa chọn ‘bình dân’ cho thế hệ Gen Z có thu nhập hạn chế.

Ngược lại, nhóm khách hàng chính của thị trường xe mới, những người trong độ tuổi 35 đến 45, lại chuộng xe điện nội địa với thiết kế rộng rãi, nhiều công nghệ và chi phí vận hành thấp. Muốn tồn tại, các hãng xe liên doanh buộc phải đầu tư mạnh vào R&D bản địa ngay tại Trung Quốc.