Một nghiên cứu khoa học gần đây đã chỉ ra rằng phần lớn thanh thiếu niên trên toàn thế giới đang duy trì những thói quen sống không lành mạnh, làm tăng nguy cơ đột quỵ và các bệnh mạn tính khác. Nghiên cứu được công bố trên tạp chí khoa học Nutrients cho thấy khoảng 90% thanh niên có lối sống nguy cơ cao.

Các nhà khoa học tại Đại học Nam Australia đã thực hiện một cuộc khảo sát đối với hơn 293.000 thanh thiếu niên từ 12 đến 17 tuổi tại 73 quốc gia thuộc 5 khu vực châu Mỹ, Tây Thái Bình Dương, Đông Địa Trung Hải, châu Phi và Đông Nam Á. Kết quả cho thấy rằng:

– 85% không đạt mức vận động thể chất tối thiểu.

– 80% không ăn đủ lượng trái cây và rau quả khuyến nghị.

– 50% tiêu thụ thức ăn nhanh thường xuyên.

– 39% tiêu thụ quá nhiều nước ngọt và đồ uống có đường.

– 32% dành thời gian quá lâu trước màn hình mỗi ngày.

Tổng cộng, hơn 92,5% thanh thiếu niên có từ hai hành vi không lành mạnh trở lên. Điều này góp phần thúc đẩy các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, béo phì, kháng insulin, mỡ máu cao, tất cả đều là tiền đề của đột quỵ sớm và các bệnh lý tim mạch.

Tiến sĩ Ming Li, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: ‘Tuổi thiếu niên là giai đoạn nền tảng cho sức khỏe lâu dài. Tuy nhiên, sự tiện lợi của đồ ăn nhanh, thói quen ít vận động và việc dành hàng giờ dán mắt vào điện thoại hay máy tính đang khiến các em ngày càng rời xa lối sống lành mạnh’.

Những hành vi này không chỉ dừng ở đột quỵ mà còn gồm các bệnh tim mạch, tiểu đường tuýp 2, béo phì, hội chứng chuyển hóa, COPD (bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính), một số loại ung thư liên quan đến béo phì và chế độ ăn uống.

Lối sống không lành mạnh chiếm tới 70% nguyên nhân gây bệnh, trong khi yếu tố di truyền chỉ chiếm khoảng 30%. Điều này chứng minh rằng chúng ta hoàn toàn có thể chủ động phòng ngừa bệnh tật bằng cách điều chỉnh hành vi sống hàng ngày.

Để phòng ngừa bệnh lý mạn tính, cần tăng cường vận động, ăn uống lành mạnh, hạn chế thời gian trước màn hình, ngủ đủ giấc và không hút thuốc, hạn chế rượu bia.

Một nghiên cứu quốc tế gần đây, được dẫn đầu bởi Đại học Semmelweis (Hungary), đã chỉ ra mối liên hệ giữa thời lượng ngủ và nguy cơ tử vong sớm. Các phát hiện cho thấy rằng ngủ trên 9 giờ mỗi ngày có thể làm tăng tới 34% nguy cơ tử vong sớm, cao hơn tới 20 điểm % so với tình trạng thiếu ngủ. Ngược lại, những người thiếu ngủ hoặc mất ngủ, với thời lượng ngủ dưới 7 giờ mỗi đêm, có nguy cơ tử vong sớm tăng 14% so với người ngủ đủ 7-8 giờ.

Điều đáng chú ý là những người ngủ quá nhiều, với thời lượng ngủ trung bình 9 tiếng mỗi đêm, có nguy cơ tử vong sớm cao hơn nhóm ngủ vừa đủ đến 34%. Các nhà nghiên cứu từ Đại học CQ Úc đã tiến hành phân tích dữ liệu và đưa ra một số lý do có thể giải thích cho tình trạng này. Theo họ, những người mắc các vấn đề sức khỏe mạn tính thường ngủ liên tục trong thời gian dài. Cơ thể họ có thể cần nghỉ ngơi thêm để hỗ trợ phục hồi, hoặc họ có thể phải nằm trên giường lâu hơn do các triệu chứng hoặc tác dụng phụ của thuốc.

Hơn nữa, nhóm người có bệnh mạn tính này cũng khó có được giấc ngủ chất lượng cao và có thể họ đã nằm trên giường lâu hơn để cố gắng ngủ thêm. Ngoài ra, các yếu tố nguy cơ gây hại cho sức khỏe, chẳng hạn như hút thuốc và thừa cân, cũng có liên quan đến tình trạng ngủ kém và luôn muốn ngủ thêm. Điều này có nghĩa là mọi người có thể ngủ nhiều hơn do các vấn đề sức khỏe hiện tại hoặc hành vi lối sống, chứ không phải việc ngủ nhiều hơn gây ra tình trạng sức khỏe kém.

Các nhà nghiên cứu khuyến cáo rằng những người nhận thấy mình thường xuyên ngủ lâu hơn bình thường, nên tìm đến bác sĩ, bởi đó có thể là lời báo động của cơ thể. Họ cũng nhấn mạnh rằng ngủ có thể là triệu chứng của tình trạng sức khỏe kém chứ không phải là nguyên nhân. Do đó, việc theo dõi và đánh giá tình trạng sức khỏe tổng thể là rất quan trọng để ngăn chặn các nguy cơ tiềm ẩn và đảm bảo một cuộc sống khỏe mạnh.