Một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng các nhiễm trùng đường hô hấp như COVID-19 và cúm có thể có tác động kích hoạt các tế bào ung thư vú đang trong trạng thái ngủ đông ở những bệnh nhân đã thuyên giảm. Các tế bào ung thư này có khả năng tồn tại trong các cơ quan như phổi, xương và gan sau khi điều trị ung thư vú.

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra một mối liên hệ đáng chú ý giữa nhiễm trùng COVID-19 và cúm với sự tái hoạt động của các tế bào ung thư vú đang ngủ đông trong phổi. Qua việc phân tích dữ liệu từ gần 37.000 bệnh nhân, họ đã thấy rằng nhiễm COVID-19 có liên quan đến nguy cơ mắc ung thư vú di căn ở phổi tăng hơn 40%. Những phát hiện này gợi ý về một mối quan hệ tiềm ẩn giữa các nhiễm trùng đường hô hấp và sự tái phát của ung thư vú.

Các thí nghiệm trên chuột đã cung cấp bằng chứng trực tiếp về việc nhiễm cúm và COVID-19 có thể kích hoạt các tế bào ung thư vú đang ngủ đông chỉ sau vài ngày nhiễm bệnh. Trong vòng hai tuần, các nhà nghiên cứu đã quan sát thấy sự mở rộng lớn của các tế bào ung thư thành các tổn thương di căn gấp hơn 100 lần. Điều này chỉ ra rằng các nhiễm trùng đường hô hấp có thể đóng vai trò kích hoạt sự tái phát của ung thư vú.

Cơ thể phản ứng miễn dịch có thể đóng vai trò quan trọng trong việc tái hoạt động các tế bào ung thư. Sau khi ung thư vú thuyên giảm, một số lượng nhỏ tế bào ung thư có thể vẫn còn tồn tại trong các mô phổi, xương và gan. Đôi khi, viêm có thể đánh thức các tế bào này. Các nhà khoa học đã nghi ngờ rằng các loại virus thông thường như Epstein-Barr có thể kích hoạt một số loại ung thư. Virus papillomavirus ở người (HPV) đã được chứng minh là kích hoạt ung thư cổ tử cung.

Tuy nhiên, nghiên cứu về tế bào người vẫn còn hạn chế, và không rõ hoàn toàn làm thế nào virus kích hoạt bệnh ung thư lan rộng. Các phát hiện này cho thấy phản ứng miễn dịch của cơ thể có thể đóng vai trò quan trọng trong việc tái hoạt động các tế bào ung thư đang ngủ đông. Tuy nhiên, cần nhiều nghiên cứu hơn để xác định liệu tiêm chủng có thể giúp ngăn chặn sự tái hoạt động của các tế bào ung thư đang ngủ đông hay không. Điều này có thể mở ra hướng đi mới trong việc ngăn ngừa và điều trị ung thư vú.

Diễn đàn Nghiên cứu và Phát triển (R&D) Việt Nam 2025 đã diễn ra tại tỉnh Ninh Bình vào ngày 30-31/7, do Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) phối hợp với UBND tỉnh Ninh Bình tổ chức. Sự kiện này quy tụ hàng trăm chuyên gia, nhà khoa học hàng đầu trong và ngoài nước, cùng các nhà hoạch định chính sách và đại diện doanh nghiệp.

Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đức Khương, Chủ tịch AVSE Global, nhấn mạnh ý nghĩa đặc biệt của việc tổ chức sự kiện tại Tràng An, Ninh Bình – di sản thế giới kép duy nhất tại Đông Nam Á và là kinh đô đầu tiên của Việt Nam. Ông cho rằng sự kiện này là cơ hội để các chuyên gia và nhà khoa học chia sẻ khát vọng và giấc mơ về sự phát triển của Việt Nam.

Kinh nghiệm quốc tế từ các quốc gia như Pháp, Hàn Quốc, Singapore hay Israel đã cho thấy R&D là động lực cốt lõi giúp các quốc gia bứt phá. Một nghiên cứu trên 35 quốc gia OECD chỉ ra rằng, 1% tăng chi tiêu cho R&D có thể giúp tăng 2,83% GDP thực tế. Tuy nhiên, tại Việt Nam, tỷ trọng chi tiêu cho R&D trên GDP vẫn còn khiêm tốn so với yêu cầu phát triển.

Tại sự kiện, ông Nguyễn Trung Kiên – Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài – đã hoan nghênh sáng kiến của AVSE Global và nhấn mạnh vai trò quan trọng của cộng đồng hơn 6 triệu người Việt Nam ở 130 quốc gia và vùng lãnh thổ. Ông tin rằng cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài có đóng góp rất lớn trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.

Diễn đàn R&D 2025 tập trung thảo luận sâu vào ba trụ cột chính, bao gồm lộ trình R&D Việt Nam 2025–2030, khung chính sách quốc gia về R&D và kế hoạch hành động đầu tư R&D theo ngành. Sự kiện có sự tham gia của các khách mời đặc biệt, những nhà tư tưởng có ảnh hưởng toàn cầu.

Với sự hội tụ của trí tuệ và tâm huyết, Diễn đàn R&D Việt Nam 2025 được kỳ vọng sẽ biến những thách thức thành cơ hội, đề ra những giải pháp cụ thể để đưa Việt Nam trở thành một trung tâm R&D mới nổi của khu vực, vươn lên mạnh mẽ trong kỷ nguyên đổi mới sáng tạo. Sự kiện này cũng thể hiện cam kết của Việt Nam trong việc thúc đẩy nghiên cứu và phát triển, cũng như việc tận dụng nguồn lực tri thức toàn cầu để phát triển đất nước.

Diễn đàn R&D Việt Nam 2025 là một sự kiện quan trọng trong việc kết nối các chuyên gia, nhà khoa học và doanh nghiệp trong và ngoài nước, tạo cơ hội để họ chia sẻ kinh nghiệm, ý tưởng và giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển của Việt Nam.

Thông qua diễn đàn này, các đại biểu hy vọng sẽ tìm ra những giải pháp để nâng cao hiệu quả đầu tư cho R&D, cũng như tăng cường hợp tác quốc tế để tiếp thu kinh nghiệm và công nghệ tiên tiến.

Ngoài ra, sự kiện này cũng là dịp để quảng bá hình ảnh Việt Nam ra thế giới, thể hiện sự quan tâm và cam kết của Việt Nam trong việc phát triển khoa học và công nghệ.

Một nghiên cứu gần đây của nhà nghiên cứu Frank J. Sulloway từ Đại học Harvard đã đưa ra những phát hiện thú vị về mối quan hệ giữa thứ tự sinh trong gia đình và đặc điểm tính cách của hàng nghìn người. Theo nghiên cứu này, những người con cả trong gia đình thường có xu hướng cầu toàn, có tổ chức, thích kiểm soát và nghiêm túc hơn so với các em út. Những đặc điểm này thường thấy ở các nhà lãnh đạo.

Frank J. Sulloway cho rằng vị trí con cả trong gia đình thường đi kèm với trách nhiệm và kỳ vọng lớn hơn từ bố mẹ. Điều này đã giúp họ hình thành lối sống có trách nhiệm, tuân thủ quy tắc và có khả năng kiểm soát bản thân tốt hơn từ sớm. Khi trưởng thành, họ có xu hướng đảm nhận các vị trí lãnh đạo trong công việc. Ông Sulloway và nhiều nhà nghiên cứu khác đã thực hiện các nghiên cứu để tìm hiểu mối liên hệ giữa thứ tự sinh và tính cách con người.

Một số nghiên cứu tiếp theo đã củng cố quan điểm của Sulloway. Khảo sát của CareerBuilder (Mỹ) chỉ ra rằng con cả chiếm tỷ lệ cao nhất trong nhóm làm quản lý, điều hành. Tại Anh, một cuộc khảo sát của YouGov cũng ghi nhận tỷ lệ người tự mô tả bản thân là ‘nghiêm túc, có định hướng rõ ràng’ cao nhất rơi vào nhóm con đầu lòng. Điều này cho thấy một xu hướng nhất định trong việc hình thành tính cách và vai trò lãnh đạo của những người con cả.

Nhiều người thành công trong giới công nghệ và chính trị cũng là con cả, chẳng hạn như Jeff Bezos – nhà sáng lập Amazon, Elon Musk – CEO Tesla và SpaceX, và Angela Merkel – cựu Thủ tướng Đức. Những ví dụ này cho thấy rằng việc trở thành con cả có thể có ảnh hưởng đến sự thành công trong sự nghiệp.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo không nên tuyệt đối hóa vai trò của thứ tự sinh. TS Kevin Leman, nhà tâm lý học, cho rằng cách bố mẹ đối xử và môi trường giáo dục mới định hình tính cách một cách rõ ràng nhất. Điều này có nghĩa là dù là con cả hay con út, sự phát triển và định hình tính cách của một người phụ thuộc nhiều vào môi trường và cách thức giáo dục mà họ nhận được.

Vì thế, dù là con cả hay con út, điều quan trọng không phải là bạn sinh thứ mấy, mà là bạn đã lớn lên như thế nào. Quan trọng là mỗi cá nhân đều có cơ hội để phát triển và thành công, không phân biệt thứ tự sinh trong gia đình.

Ngành Công nghệ sinh học đang trở thành một trong những lĩnh vực hứa hẹn và đột phá trong thế kỷ 21, với ứng dụng rộng rãi trong các ngành như dược, nông nghiệp, và bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, nhiều sinh viên và người lao động trong ngành này thường lo lắng về khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm hoặc phải làm trái ngành.

Ngành Công nghệ sinh học đòi hỏi người học phải có nền tảng học thuật vững chắc, tư duy khoa học sắc bén và khả năng đọc hiểu, tổng hợp và vận dụng kiến thức linh hoạt. Đặc biệt, kỹ năng thực hành trong phòng thí nghiệm, sử dụng thành thạo các thiết bị và phần mềm số, khai thác dữ liệu lớn, nắm vững tin sinh học, lập trình cơ bản và ngoại ngữ chuyên ngành là những yếu tố không thể thiếu để hội nhập tri thức toàn cầu.

Thực tế cho thấy nhiều sinh viên tốt nghiệp ngành Công nghệ sinh học còn yếu về kỹ năng thực hành, sử dụng công nghệ số và ngoại ngữ, dẫn đến khó đáp ứng ngay các yêu cầu khắt khe của doanh nghiệp hay viện nghiên cứu hiện đại.

ThS Dương Nhật Linh, giảng viên Khoa Công nghệ sinh học – Trường Đại học Mở TPHCM, cho rằng quan niệm về khó xin việc trong ngành Công nghệ sinh học cần được nhìn nhận lại một cách toàn diện và thấu đáo. Công nghệ sinh học là ngành đặc thù với tính liên ngành cao, yêu cầu nhân lực không chỉ am hiểu về sinh học, mà còn phải hội tụ tri thức từ nhiều lĩnh vực như công nghệ thông tin, hóa học, tự động hóa và quản lý chất lượng.

ThS Linh khuyến nghị sinh viên ngành Công nghệ sinh học cần chủ động trau dồi kiến thức chuyên sâu, ngoại ngữ, kỹ năng số và trải nghiệm liên ngành. Công nghệ sinh học đang ‘khát’ nhân lực chất lượng cao, những người linh hoạt, sáng tạo và đa năng. Chỉ cần chủ động và sẵn sàng đổi mới, sinh viên ngành Công nghệ sinh học có thể tìm được công việc phù hợp với năng lực.

Về phía doanh nghiệp, ông Đinh Xuân Tùng, Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Kỹ thuật Môi trường Gia Định, cho rằng nỗi lo thất nghiệp của sinh viên công nghệ sinh học phần lớn đến từ tư duy bị động. Ứng viên nổi bật không phải là người có điểm trung bình tích lũy cao nhất mà là người thể hiện được khả năng ứng dụng kiến thức vào thực tiễn.

Ông Tùng nhấn mạnh sự ‘kén chọn’ của doanh nghiệp nằm ở kỹ năng thực tiễn. Sinh viên cần chủ động tìm kiếm cơ hội thực tập, tham gia các dự án nghiên cứu hoặc tự thực hiện các thí nghiệm nhỏ. Việc biết vận hành một hệ thống lên men, kỹ thuật phân lập và định danh vi khuẩn, hay cách phân tích kết quả xét nghiệm có giá trị hơn rất nhiều so với một bảng điểm ‘đỏ chói’.

Theo ông Tùng, sinh viên cần thay đổi góc nhìn từ bị động sang chủ động, hoạch định kế hoạch học tập và hành động cụ thể để đáp ứng nhu cầu thực tế. Cánh cửa cơ hội của ngành Công nghệ sinh học rất rộng, nhưng không tự động mở ra cho mọi người. Nó mở ra cho những ai chủ động trang bị kiến thức nền tảng vững chắc, kỹ năng thực hành thành thạo, tư duy liên ngành, đặc biệt với công nghệ thông tin và dữ liệu, cùng khả năng ngoại ngữ và các kỹ năng mềm như giải quyết vấn đề, làm việc nhóm.

Tóm lại, ngành Công nghệ sinh học đang bước vào kỷ nguyên số với tốc độ phát triển mạnh mẽ, mở ra nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra không ít thách thức. Sinh viên và người lao động trong ngành cần chủ động trang bị kiến thức, kỹ năng và tư duy đổi mới để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường lao động.