Nhà thơ Walt Whitman đã từng đặt ra một câu hỏi sâu sắc và có tính ứng dụng cao trong cuộc sống hàng ngày: ‘Liệu bạn có nghĩ rằng mình kém may mắn hơn những người khác?’ Câu hỏi này vẫn còn nguyên giá trị trong thời đại ngày nay, khi mà xã hội thường coi trọng của cải và thành công đến mức đôi khi con người quên mất giá trị đích thực của cuộc sống.

Với vai trò là một giáo viên tiếng Anh tại Cao đẳng Liberal Arts ở Massachusetts, tôi có cơ hội được chia sẻ những bài thơ của Walt Whitman với sinh viên của mình. Trong một khóa học về ‘Giọng nói của Thế giới Mới’, chúng tôi đã dành thời gian để đọc và phân tích các tác phẩm của ông, bao gồm cả ‘Bài hát cho các nghề nghiệp’. Đây là một bài thơ sáu phần, trong đó Whitman ca ngợi những người lao động trên khắp các thành phố và trang trại – từ những người làm ruộng, vắt sữa, xay bột, làm sắt, thổi thủy tinh, đến những người làm bánh, đầu bếp, thợ mộc, thợ nề, bác sĩ phẫu thuật và thợ may.

Qua những câu thơ của mình, Walt Whitman muốn gửi gắm một thông điệp về giá trị của mỗi con người, bất kể tầng lớp, giới tính, chủng tộc, tôn giáo hay nghề nghiệp. Ông cho rằng mỗi người đều có giá trị không thể đo lường được và đều xứng đáng được tôn trọng. Thông điệp này không chỉ là một lời khích lệ cho những người lao động bình dị mà còn là một sự thách thức đối với những quan niệm xã hội thường coi trọng quyền lực và chủ nghĩa ưu tú.

Tôi nhớ lại một lần, khi tôi hỏi sinh viên của mình: ‘Tại sao chúng ta phải quan tâm đến những điều này?’ Một cô sinh viên đã trả lời: ‘Bởi vì tất cả đều quan trọng. Cuộc sống của chúng ta và công việc chúng ta làm đều có giá trị.’ Cô đã hiểu được thông điệp trung tâm của nghệ thuật Whitman và thấy được ý nghĩa đích thực của cuộc sống nằm không chỉ ở thành công hay của cải, mà còn ở giá trị của những mối quan hệ và đóng góp cho xã hội.

Trong một xã hội thường coi trọng quyền lực và chủ nghĩa ưu tú, thơ của Whitman là một lời nhắc nhở kịp thời về giá trị của mỗi con người. Ông cho rằng hạnh phúc không gắn liền với của cải, mà gắn liền với những con người khác. Điều này không có nghĩa là ông không công nhận thành công hay đóng góp của cá nhân, nhưng ông muốn nhấn mạnh rằng giá trị đích thực của con người nằm ở khả năng kết nối và chia sẻ với người khác.

Walt Whitman kết thúc ‘Bài hát cho các nghề nghiệp’ với một lời khẳng định thanh lịch. Ông ca ngợi người ca sĩ hơn là bài hát, người giảng đạo hơn là bài giảng, và người thợ mộc hơn là bục giảng đường mà anh ta đã xây dựng. Ông tuyên bố: ‘Khi một khóa học của trường đại học thuyết phục như một người phụ nữ đang ngủ và đứa trẻ thuyết phục, khi vàng được đúc trong hầm cười như con gái của người canh đêm… tôi sẽ đưa tay đến họ và tạo ra nhiều điều tuyệt vời như tôi làm với nam và nữ.’ Đây là một lời kêu gọi đến tất cả mọi người, bất kể nghề nghiệp hay tầng lớp, hãy nhận ra giá trị của mình và đóng góp cho thế giới.

Giọng nói của Walt Whitman là một liều thuốc tốt cho chúng ta ngày nay. Dù ở đâu, trong lớp học hay trên tàu điện ngầm, ông đều gọi chúng ta đến với nhân loại chung của mình. Hãy mở mắt ra, ông đang nói, để nhìn thấy những người xung quanh bạn, cho dù là kỹ sư hay người giặt đồ. Và hãy để ý đến nụ cười của con gái người canh đêm. Whitman đã để lại cho chúng ta một di sản văn học quý giá, không chỉ là những bài thơ mà còn là một cách nhìn về cuộc sống và giá trị của con người.

Trong thời đại công nghệ số hiện nay, nhiều ngành học đang có cơ hội phát triển mạnh mẽ và được dự đoán sẽ bùng nổ trong 10-20 năm tới. Công nghệ không chỉ là lĩnh vực của các chuyên gia kỹ thuật mà còn mở ra cánh cửa nghề nghiệp cho nhiều ngành học khác. Bên cạnh các ngành học hot như Khoa học máy tính, Khoa học dữ liệu, Công nghệ robot hay Kỹ thuật phần mềm, có những ngành học khác tưởng chừng không liên quan trực tiếp đến công nghệ nhưng lại đang âm thầm hưởng lợi và mở ra cơ hội nghề nghiệp rộng lớn.

Có 5 ngành học đang “hưởng ké” nhưng lại mở ra cơ hội nghề nghiệp rộng lớn, thậm chí còn dễ tiếp cận hơn với nhiều học sinh phổ thông không thiên về kỹ thuật nặng. Dưới đây là những ngành học đang được quan tâm:

1. Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng: Ngành này đã trải qua một sự thay đổi lớn khi AI và dữ liệu lớn được áp dụng vào mọi khâu từ dự báo nhu cầu, theo dõi hàng hóa, quản lý tồn kho cho tới tối ưu tuyến đường. Các chuyên viên logistics hiểu công nghệ vừa giỏi quản lý vận hành, vừa có tư duy số hóa đang có cơ hội phát triển lớn.

2. Marketing số: Ngành Marketing số (Digital Marketing) trở thành điểm giao thoa thú vị giữa tư duy sáng tạo và kỹ năng phân tích dữ liệu. Người làm marketing buộc phải hiểu dữ liệu và biết cách phân tích tệp khách hàng, tối ưu chiến dịch bằng công nghệ. Đây là cơ hội để những người có đam mê sáng tạo và kỹ năng phân tích dữ liệu phát triển sự nghiệp.

3. Ngôn ngữ học tính toán: Ngành Ngôn ngữ học tính toán vốn nằm giao thoa giữa Ngôn ngữ học và Khoa học máy tính bỗng trở thành mảnh đất màu mỡ nhờ sự phát triển mạnh mẽ của AI. Sinh viên ngành này học về cấu trúc ngôn ngữ, dịch máy, phân tích cảm xúc, gán nhãn văn bản, xây dựng chatbot… Cơ hội nghề nghiệp trong lĩnh vực này là rất lớn.

4. Thiết kế trải nghiệm người dùng (UX/UI): Ngành UX/UI hiện nay không chỉ còn là ‘mỹ thuật số’, mà đã phát triển thành lĩnh vực nghiên cứu hành vi, phân tích thói quen và thử nghiệm trên nền tảng dữ liệu lớn. Những chuyên gia UX/UI có thể tạo ra những trải nghiệm người dùng tuyệt vời và đáp ứng nhu cầu của thị trường.

5. Tâm lý học: Ngành Tâm lý học hiện đại đang ngày càng gắn chặt với công nghệ. Các chuyên gia tâm lý hiểu cách con người suy nghĩ và phản ứng đang có cơ hội phát triển lớn trong lĩnh vực công nghệ, giáo dục, trị liệu… Những người có đam mê với tâm lý học có thể tìm thấy cơ hội nghề nghiệp đa dạng.

Những ngành học này có thể không quá ‘kỹ thuật’, nhưng nếu được đào tạo bài bản và cập nhật công nghệ thường xuyên, bạn sẽ trở thành nhân sự mà cả thị trường đang khao khát vì vừa hiểu con người, vừa biết cách dùng công nghệ để phục vụ con người.