Iran đang trải qua một đợt nắng nóng nghiêm trọng, với nhiệt độ tại nhiều khu vực vượt quá 50 độ C từ đầu năm. Cơ quan Khí tượng quốc gia Iran đã xác nhận tuần qua là tuần nóng nhất kể từ đầu năm. Tình hình thời tiết cực đoan này diễn ra trong bối cảnh Iran đang phải đối mặt với hạn hán kéo dài 5 năm liên tiếp và lượng mưa năm nay thấp hơn mức trung bình.

Hệ thống đập thủy điện của Iran, được xây dựng từ thập niên 1950, đang gặp phải tình trạng suy giảm sản lượng nghiêm trọng do hạn hán. Hạ tầng đang xuống cấp và đợt nắng nóng hiện tại đã gây ra tình trạng mất điện diện rộng. Chính phủ Iran đã phải tuyên bố ngày 23/7 là ngày nghỉ ở khu vực thủ đô Tehran để giảm tiêu thụ điện và nước. Người phát ngôn chính phủ, Fatemeh Mohajerani, cho biết quyết định này được đưa ra do tình hình nắng nóng kéo dài và nhu cầu cần thiết phải tiết kiệm điện nước.

Người dân thủ đô Tehran đang phải đối mặt với thời tiết oi bức. Một số khu vực ở Tehran đã bị cắt nước luân phiên, khiến người dân gặp khó khăn trong sinh hoạt. Chuyên gia khí hậu Maximiliano Herrera cho biết một số khu vực ở Iran đã ghi nhận nhiệt độ rất cao, trong đó TP Shabankareh ở Tây Nam Iran đạt 52,8 độ C vào cuối tuần qua.

Tình trạng hồ chứa cạn kiệt cũng đang là một vấn đề nghiêm trọng. Đập Karaj, nguồn cấp nước chính cho tỉnh Tehran, đang ở mức thấp kỷ lục. Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian đã cảnh báo về tình trạng khủng hoảng nước nghiêm trọng và yêu cầu hành động khẩn cấp để giải quyết vấn đề này.

Người dân Iran đang rất lo lắng về tình trạng cắt điện và nắng nóng. Một số người dân cho biết họ đã trải qua những ngày tháng rất khó khăn do tình trạng thiếu nước và mất điện. Khủng hoảng nước đang trở thành một vấn đề lớn nhất ở Iran và cần có những giải pháp khẩn cấp để giải quyết vấn đề này.

Trong bối cảnh tình hình thời tiết cực đoan đang diễn ra, chính phủ Iran cần có những biện pháp hiệu quả để giảm thiểu tác động của hạn hán và nắng nóng đối với người dân. Việc đầu tư vào hạ tầng và công nghệ để nâng cao hiệu quả sử dụng nước và điện là rất cần thiết. Đồng thời, việc nâng cao ý thức của người dân về vấn đề tiết kiệm nước và điện cũng là một yếu tố quan trọng.

Xem thêm thông tin về tình hình thời tiết tại Iran tại https://www.irna.ir/ và cập nhật thông tin mới nhất về khủng hoảng nước tại Iran tại https://www.bbc.com/news/world-middle-east-66765447.

Ngày 23 tháng 7, truyền hình nhà nước Iran đã đưa tin về việc lực lượng nước này thực hiện hành động xua đuổi tàu khu trục USS Fitzgerald của Mỹ ra khỏi vùng biển gần Iran. Phía Iran cáo buộc tàu chiến Mỹ có hành động khiêu khích bằng cách tiếp cận vùng biển do Iran giám sát và đưa ra lời đe dọa.

Theo thông tin từ truyền hình nhà nước Iran, một trực thăng của Iran đã được triển khai và phát cảnh báo qua vô tuyến yêu cầu tàu chiến Mỹ thay đổi hành trình vì đang tiếp cận lãnh hải Iran. Sau đó, tàu khu trục Mỹ đã rời khỏi khu vực.

Một quan chức quốc phòng Mỹ nói với Reuters rằng vụ việc đã diễn ra một cách an toàn và chuyên nghiệp, và không ảnh hưởng đến sứ mệnh của tàu USS Fitzgerald. Người này cũng nhấn mạnh rằng bất kỳ báo cáo nào tuyên bố ngược lại đều là sai sự thật và chỉ là nỗ lực của Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran nhằm phát tán thông tin sai lệch.

Quan chức này tiết lộ rằng Iran đã điều trực thăng SH-3 Sea King và vụ đụng độ xảy ra trong vùng biển quốc tế tại vịnh Oman. Đây không phải lần đầu tiên Iran và Mỹ có đụng độ tại vùng biển phía nam của vùng Vịnh. Ví dụ vào năm 2023, Iran đã tuyên bố rằng họ đã buộc một tàu ngầm Mỹ phải trồi lên mặt biển khi di chuyển qua eo biển Hormuz, tuy nhiên Mỹ đã bác bỏ thông tin này.

Cuộc đụng độ mới nhất này diễn ra khoảng một tháng sau khi Mỹ tiến hành tấn công vào 3 cơ sở hạt nhân của Iran trong cuộc xung đột kéo dài 12 ngày giữa Iran và Israel. Mỹ cho rằng các cơ sở này là một phần của chương trình phát triển vũ khí hạt nhân của Iran, nhưng Tehran lại khẳng định chương trình hạt nhân của họ chỉ phục vụ mục đích dân sự.

Reuters là một trong những nguồn tin cậy cung cấp thông tin về vụ việc này.

Trong cuộc xung đột với Ukraine, Nga đã trải qua một sự chuyển đổi đáng kể trong chiến lược sử dụng máy bay không người lái (UAV). Ban đầu, họ chủ yếu sử dụng UAV Shahed do Iran sản xuất, nhưng sau đó đã tự phát triển phiên bản cải tiến Geran với nhiều tính năng nguy hiểm hơn.

Quá trình cải tiến UAV của Nga bắt đầu từ năm 2022, khi Moscow triển khai UAV Shahed-131 và Shahed-136 do Iran sản xuất để tấn công các mục tiêu ở Ukraine. Tuy nhiên, đến năm 2023, Nga đã chuyển sang sản xuất các phiên bản UAV cải tiến của mình là Geran-1 và Geran-2, với hình dáng tương tự như UAV của Iran. UAV Geran có khả năng bay xa khoảng 2.500km và đạt tốc độ 180 km/h. Các chuyên gia cho rằng, Nga đã thực hiện nhiều cải tiến để tăng cường sức hủy diệt của các UAV, bao gồm nâng cấp hệ thống dẫn đường và tăng sức công phá của đầu đạn.

Một trong những nâng cấp quan trọng của UAV Geran là hệ thống dẫn đường. Các phiên bản UAV đầu tiên sử dụng ăng-ten mẫu thu có kiểm soát (CRPA) 4 phần tử kết hợp với hệ thống định vị toàn cầu bằng vệ tinh (GNSS). Tuy nhiên, khi năng lực tác chiến điện tử của Ukraine trở nên hiệu quả hơn, Nga đã trang bị cho các mẫu UAV mới ăng-ten CRPA 8 hoặc 16 phần tử kết hợp hệ thống Kometa. Ngoài ra, các phiên bản mới hơn của UAV Geran còn được trang bị bộ phát vô tuyến để điều khiển từ xa hoặc các modem 3G/LTE kết nối với mạng di động địa phương, tăng khả năng dự phòng dẫn đường và cho phép truyền dữ liệu đo từ xa và qua video.

Bên cạnh những cải tiến về UAV tấn công, Nga còn đẩy mạnh việc sử dụng UAV mồi nhử. Vào năm 2024, Moscow bắt đầu áp dụng rộng rãi chiến thuật mới nhằm áp đảo hệ thống phòng không Ukraine bằng cách phóng các UAV mồi nhử tầm xa như Parodya và Gerbera. Các UAV mồi nhử có giá khoảng 10.000 USD/chiếc, rẻ hơn UAV Geran tới 10 lần. Chúng thường được chế tạo từ nhựa và gỗ dán giá rẻ cũng như nặng chưa đến 20kg. Tầm hoạt động của UAV mồi nhử cũng ngắn hơn, vào khoảng 600km.

Chuyên gia Jacob Parakilas tại tổ chức RAND châu Âu ở Cambridge nhận định, Gerbera là UAV mồi nhử hiệu quả nhờ chi phí rẻ, thiết kế đơn giản, nhưng lại bay theo các tuyến đường tương tự cũng như tạo ra những tín hiệu điện tử và radar tương tự như một UAV tấn công. Tuy nhiên, mối đe dọa từ UAV Nga đối với Ukraine có thể sớm gia tăng, khi Moscow tăng cường sản xuất tại các trung tâm chính ở Yelabuga và Izhevsk. Nga đang cho xuất xưởng hơn 5.000 UAV tầm xa mỗi tháng, bao gồm UAV tấn công kiểu Shahed và UAV mồi nhử.

Tờ Forbes trích dẫn thông tin tình báo quân sự của Ukraine cho hay, tính đến tháng 5, sản lượng của Nga vào khoảng 2.700 UAV tấn công Geran và 2.500 UAV mồi nhử Gerbera mỗi tháng. Các con số này đánh dấu mức tăng gần gấp 5 lần kể từ mùa hè năm 2024. Theo báo cáo hồi tháng 2 của Cơ quan tình báo quân sự Ukraine, Nga đã và đang phát triển mẫu UAV Geran 3 có tốc độ bay nhanh hơn nhờ thay thế động cơ piston bằng động cơ phản lực.

Chuyên gia quân sự Parakilas cho rằng, UAV Geran 3 cũng có thể được nâng cấp hệ thống điện tử bền bỉ hơn và liên kết dữ liệu hai chiều, từ đó cho phép người vận hành phản ứng theo thời gian thực và tấn công các mục tiêu di động. Tuy nhiên, ông Parakilas nhấn mạnh, những bước nâng cấp như trên sẽ gây tốn kém. Đồng quan điểm, nhà phân tích quốc phòng David Sharp tại Israel cho hay, ứng dụng nhiều cải tiến sẽ khiến chi phí sản xuất UAV trở nên đắt đỏ hơn và từ đó ảnh hưởng đến việc sản xuất hàng loạt.

Cuộc xung đột giữa Israel và Iran đã leo thang đến mức độ mới trong thời gian gần đây. Rạng sáng ngày 13/6/2025, Israel đã phát động chiến dịch ‘Sư tử trỗi dậy’, huy động hơn 200 chiến đấu cơ đồng loạt tập kích vào các mục tiêu ở nhiều khu vực rộng lớn tại miền bắc Iran. Cuộc tấn công này đã làm chủ hoàn toàn không phận, phá hủy và gây thiệt hại nặng nhiều cơ sở hạt nhân, nhà máy sản xuất tên lửa đạn đạo của Tehran.

Mục tiêu quan trọng của cuộc tấn công này là các chỉ huy quân sự, các nhà khoa học hàng đầu của Iran, những người mà Tel Aviv cho rằng đóng vai trò thiết yếu trong việc thực hiện chương trình hạt nhân có thể đe dọa đến sự sống còn của Israel. Hàng loạt tướng lĩnh cấp cao đã bị thiệt mạng, trong đó có Tư lệnh Lực lượng vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), tướng Hosein Salami; Tổng tham mưu trưởng các lực lượng vũ trang Iran, tướng Mohammed Bagheri… Israel còn nhắm mục tiêu vào các nhà khoa học hạt nhân hàng đầu của Iran, hạ sát cựu giám đốc chương trình hạt nhân của Iran, nhà khoa học Fereidoun Abbasi và nhiều chuyên gia vật lý, hóa học, vật lý hạt nhân… Lãnh tụ tối cao Ali Khamenei cũng là một trong những mục tiêu bị nhắm đến.

Ngay lập tức, Lãnh tụ tối cao Ali Khamenei được đưa đến một nơi trú ẩn bí mật nằm sâu dưới lòng đất, hạn chế mọi liên lạc với ngay cả những phụ tá thân cận nhất và tuyệt đối tránh sử dụng các hình thức liên lạc bằng thiết bị điện tử. Có thể nói là với sự giúp đỡ của các cơ quan tình báo, Israel đã thành công trong việc tiêu diệt các chỉ huy quân sự, quan chức tình báo cấp cao cũng như các nhà khoa học hàng đầu Iran, những người đóng vai trò hàng đầu trong chương trình hạt nhân của Tehran.

Ngay sau đó, Mỹ đã can thiệp quân sự nhằm hỗ trợ đồng minh Tel Aviv trong xung đột Israel – Iran. Ngày 19/6, Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra một tuyên bố, theo đó, ông sẽ đưa ra quyết định hành động (quân sự) hay không “trong vòng hai tuần tới”, căn cứ vào “các tiến triển trong đàm phán có thể (giữa Mỹ) với Iran trong tương lai gần”. Tuy nhiên, vào đêm 20/6, không quân chiến lược Mỹ đã giáng đòn đánh vào các cơ sở hạt nhân chủ chốt của Iran.

Bảy chiếc máy bay ném bom tàng hình chiến lược B-2 Spirit đã ném 14 quả bom xuống hai cơ sở hạt nhân của Iran là Fordow và Natanz, trong khi căn cứ thứ ba, Isfahan, bị tàu ngầm Mỹ phóng 20 tên lửa Tomahawk tấn công. Tổng thống Donald Trump đã tuyên bố rằng đã “phá hủy hoàn toàn” các cơ sở hạt nhân của Iran. Có thể đoán chắc chắn một điều là chương trình hạt nhân của Iran đã bị ảnh hưởng cực kỳ nghiêm trọng và Tehran sẽ phải cần một thời gian rất dài nếu có ý định phục hồi lại chương trình hạt nhân gây tranh cãi của mình.

Bằng việc trực tiếp tấn công vào các cơ sở hạt nhân của Iran, Tổng thống Donald Trump đã phá vỡ điều cấm kị mà lâu nay ông vẫn né tránh: trực tiếp can dự vào một cuộc chiến ở bên ngoài nước Mỹ. Đây là một canh bạc chính trị đầy rủi ro, khi mà nước Mỹ có thể bị cuốn vào một cuộc chiến tranh không hồi kết mà không ai biết được sẽ dẫn tới những hậu quả gì.

Câu hỏi đặt ra ở đây là liệu các đợt oanh kích của Israel và Mỹ, vừa phá hủy các cơ sở vật chất như máy ly tâm, lò phản ứng, vừa sát hại các tướng lĩnh và nhà khoa học hạt nhân hàng đầu của Iran, liệu đã đủ khả năng phá hủy hoàn toàn chương trình hạt nhân của Tehran hay chưa? Không một ai trong thời điểm hiện tại có câu trả lời chắc chắn cho câu hỏi này.

Tổng thống Donald Trump, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth tuyên bố rằng những cuộc tấn công của Mỹ nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran không nhằm mục tiêu làm “thay đổi chế độ” ở Tehran. Nhưng lịch sử các cuộc can thiệp quân sự từng nhiều lần cho thấy một khi tiếng nói của bom đạn thay thế cho đối thoại thì không loại trừ khả năng từ những mục tiêu hẹp ban đầu đã trượt sang các mục tiêu rộng lớn hơn, lâu dài, phức tạp và khó giải quyết hơn.

Truyền hình quốc gia Iran và hãng tin AFP đã thông báo về việc phóng thành công vệ tinh liên lạc Nahid-2 từ sân bay vũ trụ Vostochny của Nga bằng tên lửa Soyuz. Vệ tinh này có trọng lượng 110kg và đại diện cho sự nỗ lực không ngừng của các kỹ sư Iran trong lĩnh vực vũ trụ.

Ngoài vệ tinh Nahid-2, tên lửa đẩy Soyuz-2.1b còn mang vào không gian các vệ tinh khác, bao gồm 2 vệ tinh Ionosfera-M số 3 và số 4 cùng 18 vệ tinh do Nga và các quốc gia khác sản xuất. Quá trình phóng diễn ra suôn sẻ trong giai đoạn đầu và được Cơ quan vũ trụ Nga Roscosmos phát trực tiếp. Buổi phát trực tiếp kết thúc khoảng 10 phút sau khi phóng.

Đây không phải là lần đầu tiên tên lửa Soyuz được sử dụng để phóng vệ tinh của Iran. Trước đó, tên lửa này đã vinh dự được sử dụng để phóng một số vệ tinh của Iran vào không gian, bao gồm cả vệ tinh Khayyam, Pars-1 và Hodhod.

Vệ tinh Nahid-2 được thiết kế để duy trì trên quỹ đạo trong 5 năm, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong chương trình không gian của Iran. Tuy nhiên, phương Tây đã bày tỏ lo ngại về những tiến bộ công nghệ trong chương trình không gian của Iran, cho rằng chúng có thể được sử dụng để nâng cấp kho tên lửa đạn đạo của nước này.

Thông tin về vụ phóng vệ tinh Nahid-2 được công bố trước thềm cuộc đàm phán hạt nhân giữa Iran với một số nước châu Âu tại Istanbul, cũng như sau cuộc chiến 12 ngày giữa Iran và Israel vào tháng trước. Tháng 9 năm ngoái, Iran đã đạt được thành công khi phóng vệ tinh nghiên cứu Chamran-1 vào quỹ đạo bằng tên lửa đẩy Ghaem-100 do lực lượng không gian thuộc Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran phát triển.

Việc phóng vệ tinh Nahid-2 thành công thể hiện sự phát triển không ngừng của công nghệ vũ trụ Iran. Tuy nhiên, những lo ngại từ phương Tây về việc sử dụng công nghệ này vào mục đích quân sự cũng không thể được bỏ qua.

Ngày 26/7, hãng thông tấn quốc gia Iran IRNA đã đưa tin về một cuộc tấn công khủng bố tại tòa án thành phố Zahedan, thủ phủ tỉnh Sistan-Baluchistan, đông nam Iran. Cuộc tấn công này đã diễn ra tại một trong những khu vực nhạy cảm về an ninh của quốc gia vùng Vịnh Ba Tư này.

Theo thông tin ban đầu từ Bộ chỉ huy khu vực của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), những kẻ tấn công, bịt mặt đã sử dụng vũ khí hạng nhẹ và lựu đạn để tấn công tòa án. Lực lượng an ninh đã phản ứng nhanh chóng và hiệu quả, khống chế tình hình chỉ trong thời gian ngắn, đồng thời bắn hạ 3 trong số những kẻ tấn công.

Vụ tấn công khủng bố này đã gây ra thiệt hại nặng nề cho dân thường. Thống kê ban đầu cho thấy có 5 người thiệt mạng, trong số đó có một người mẹ và con nhỏ chỉ một tuổi, và 13 người bị thương. Số người bị thương có thể tăng thêm khi tình hình đang được tiếp tục đánh giá và các cơ quan chức năng đang tích cực triển khai công tác cứu hộ.

Tổ chức vũ trang Jaish al-Adl, một nhóm Hồi giáo người Baloch có trụ sở tại Pakistan, đã lên tiếng nhận trách nhiệm về vụ tấn công tại tòa án thành phố Zahedan. Nhóm này yêu cầu dân thường sơ tán khỏi khu vực xung quanh tòa án để đảm bảo an toàn cho bản thân, điều này càng làm dấy lên mối quan ngại về tình hình an ninh trong khu vực.

Tỉnh Sistan-Baluchestan, cách thủ đô Tehran khoảng 1.200km về phía đông nam, giáp biên giới với Pakistan và Afghanistan, từ lâu đã là điểm nóng về đụng độ vũ trang và các hoạt động của các nhóm khủng bố. Vào tháng 10 năm 2022, một vụ tấn công khủng bố khác đã khiến 10 cảnh sát thiệt mạng ở tỉnh này, làm dấy lên mối quan ngại về tình hình an ninh tại khu vực vốn đã rất nhạy cảm này.

Tình hình an ninh tại tỉnh Sistan-Baluchestan đang là mối quan tâm đặc biệt của chính phủ Iran và cộng đồng quốc tế. Các nước và tổ chức quốc tế đang theo dõi sát sao tình hình và kêu gọi các bên liên quan kiềm chế, đồng thời ủng hộ các nỗ lực của chính phủ Iran trong việc đảm bảo ổn định và an ninh trong khu vực.

Với việc Tổ chức vũ trang Jaish al-Adl nhận trách nhiệm về vụ tấn công, tình hình an ninh trong khu vực này có thể sẽ còn phức tạp và khó lường. Chính phủ Iran và các cơ quan chức năng đang nỗ lực hết sức để kiểm soát tình hình và ngăn chặn các hoạt động khủng bố tiếp diễn.