Trong bối cảnh đất nước đang tích cực triển khai các giải pháp để giải quyết những tồn tại lâu năm trong công tác xác minh danh tính liệt sĩ, các cơ quan chức năng tại Việt Nam đang nỗ lực không ngừng nghỉ. Mục tiêu chính là đẩy nhanh tiến độ giám định ADN, từ đó sớm làm sáng tỏ thông tin về hàng trăm nghìn liệt sĩ vẫn còn tồn tại nhiều nghi vấn về danh tính.

Hiện nay, cả nước vẫn còn khoảng 300.000 mộ liệt sĩ mà thông tin về họ chưa được làm rõ. Bên cạnh đó, có khoảng 180.000 hài cốt liệt sĩ cần được quy tập. Những con số này không chỉ phản ánh những khó khăn trong công tác xác minh mà còn thể hiện sự nỗ lực không ngừng của các cơ quan chức năng trong việc tìm kiếm và xác định danh tính của các anh hùng liệt sĩ.

Với mục tiêu cụ thể đã đề ra, đến năm 2030, ngành sẽ phấn đấu xác định được danh tính của 20.000 liệt sĩ thông qua phương pháp giám định ADN. Đây là một mục tiêu đầy tham vọng nhưng cũng thể hiện sự quyết tâm của các cơ quan chức năng trong việc ứng dụng công nghệ hiện đại để giải quyết những tồn tại lâu năm.

Việc ứng dụng công nghệ và mở rộng hợp tác quốc tế được coi là bước tiến mới trong công tác xác minh danh tính liệt sĩ. Thông qua việc hợp tác với các tổ chức quốc tế và ứng dụng các công nghệ hiện đại, các cơ quan chức năng hy vọng sẽ sớm giải quyết được những tồn tại lâu năm, góp phần an dân và tri ân các anh hùng liệt sĩ.

Một trong những hướng đi quan trọng trong thời gian tới là đẩy mạnh hợp tác quốc tế để tiếp cận các công nghệ giám định ADN tiên tiến. Cùng với đó, việc xây dựng cơ sở dữ liệu về các liệt sĩ và đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động cũng sẽ được chú trọng.

Đặc biệt, trong công tác giám định ADN, sự hỗ trợ và phối hợp từ cộng đồng quốc tế đóng một vai trò quan trọng. Thông qua các hoạt động này, không chỉ các cơ quan chức năng mà cả người dân cũng có thể đóng góp vào quá trình tìm kiếm và xác định danh tính của các liệt sĩ.

Trước những nỗ lực và mục tiêu đã đề ra, hy vọng rằng trong thời gian không xa, những tồn tại lâu năm trong công tác xác minh danh tính liệt sĩ sẽ được giải quyết. Điều này không chỉ thể hiện sự tri ân của Đảng và Nhà nước đối với các anh hùng liệt sĩ mà còn góp phần xây dựng xã hội tốt đẹp hơn, an dân và phát triển.

Song song với những nỗ lực của các cơ quan chức năng, vai trò của cộng đồng và người dân cũng hết sức quan trọng. Sự tham gia và hỗ trợ tích cực từ phía người dân sẽ tạo điều kiện thuận lợi để đẩy nhanh tiến độ của công tác này.

Nhìn chung, với việc triển khai các giải pháp công nghệ hiện đại, hợp tác quốc tế và sự quyết tâm của các cơ quan chức năng, hy vọng về một tương lai sớm giải quyết được những tồn tại lâu năm trong công tác xác minh danh tính liệt sĩ đang đến gần. Từ đó, đất nước sẽ có thể thực hiện tốt hơn công tác tri ân và an dân, xứng với sự hy sinh cao cả của các anh hùng liệt sĩ.

Việc vận hành hệ thống theo tiêu chuẩn quốc tế trong điều kiện thực tế tại Việt Nam không chỉ khẳng định tính khả thi của công nghệ mới, mà còn giúp việc giám định danh tính hài cốt liệt sĩ trên quy mô lớn trở nên khả thi. Dự án ‘Nâng cao năng lực giám định hài cốt trong chiến tranh thông qua hợp tác phát triển, chuyển giao công nghệ và tiếp nhận trang thiết bị, hóa chất, vật tư tiêu hao’ do Viện Sinh học chủ trì đã được phê duyệt theo Quyết định số 557/QĐ-VHL vào ngày 29/3/2024 của Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam.

Trong khuôn khổ dự án, Viện Sinh học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam phối hợp với Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID), Ủy ban Quốc tế về Người mất tích (ICMP) đã tổ chức cuộc họp định kỳ 6 tháng (lần thứ 3) nhằm cập nhật tiến độ các công việc liên quan tới cơ quan chủ quản cùng các ban, ngành liên quan. Giáo sư, Tiến sĩ Chu Hoàng Hà, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Viện trưởng Viện Sinh học nhấn mạnh, dự án được khởi xướng với mục tiêu cao cả là nâng cao năng lực giám định ADN đối với hài cốt liệt sĩ từ thời kỳ chiến tranh, qua đó góp phần giải quyết những vấn đề hậu quả chiến tranh và mang lại niềm tin, sự động viên cho hàng ngàn gia đình liệt sĩ.

Dự án không chỉ mang ý nghĩa khoa học mà còn mang giá trị nhân văn và đạo lý, thể hiện sự tri ân đối với lịch sử dân tộc và trách nhiệm đối với các gia đình vẫn đang mong mỏi thông tin về người thân đã mất. Với vai trò là đối tác hỗ trợ kỹ thuật chủ chốt, Ủy ban Quốc tế về Người mất tích đã tích cực chuyển giao công nghệ hiện đại, đào tạo chuyên môn kỹ thuật cho đội ngũ cán bộ Việt Nam, cũng như hỗ trợ vận hành phòng thí nghiệm và thiết lập hệ thống giám định theo các tiêu chuẩn quốc tế.

Đến nay dự án đã đạt được những kết quả nổi bật, đánh dấu bước tiến mới trong quá trình triển khai như: Hệ thống giải trình tự gen thế hệ mới (NGS) cùng phần mềm phân tích dữ liệu đã được lắp đặt đồng bộ và đưa vào vận hành tại Trung tâm Giám định ADN thuộc Viện Sinh học. Trong thời gian qua, có nhiều khóa đào tạo chuyên sâu đã được tổ chức thành công với sự tham gia của các chuyên gia quốc tế và trong nước.

Đặc biệt, lần đầu tiên kể từ khi dự án bắt đầu, đội ngũ giám định đã triển khai công tác thu thập mẫu sinh phẩm hài cốt tại thực địa. Đội ngũ chuyên môn của dự án đã phối hợp với các cơ quan chức năng tiến hành lấy mẫu tại Nghĩa trang liệt sĩ Trà Lĩnh (tỉnh Cao Bằng), thu được 58 mẫu hài cốt liệt sĩ chưa xác định danh tính. Việc vận hành hệ thống theo tiêu chuẩn quốc tế trong điều kiện thực tế tại Việt Nam không chỉ khẳng định tính khả thi của công nghệ mới, mà còn đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc hiện thực hóa mục tiêu giám định danh tính hài cốt liệt sĩ trên quy mô lớn.