Chi phí điện tại Mỹ đang tăng cao do sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo (AI) và nhu cầu điện năng tăng vọt. Theo một báo cáo gần đây của Financial Times, dựa trên thông tin từ PJM – đơn vị điều hành lưới điện lớn nhất nước này, xu hướng này đang diễn ra trong bối cảnh cam kết của Tổng thống Donald Trump về việc cung cấp năng lượng với chi phí thấp hơn cho các hộ gia đình Mỹ đang bị thách thức.

Sự gia tăng trong việc tiêu thụ điện chủ yếu đến từ sự phát triển của các trung tâm dữ liệu phục vụ AI, đặc biệt tại khu vực Virginia, được biết đến như ‘thung lũng trung tâm dữ liệu’. Kể từ khi ChatGPT trở nên phổ biến, nhu cầu tính toán cho AI đã tăng đột biến, gây áp lực lớn lên hệ thống điện quốc gia. Các chuyên gia cảnh báo rằng sự bùng nổ này, kết hợp với việc triển khai chậm các dự án năng lượng mới và việc đóng cửa các nhà máy cũ, buộc các công ty điện lực phải đầu tư lớn vào cơ sở hạ tầng.

PJM, tổ chức vận hành lưới điện cho khoảng 65 triệu người dân tại 13 bang và thủ đô Washington, D.C, cho biết họ sẽ chi 16,1 tỷ USD cho các nhà sản xuất điện để đáp ứng nhu cầu trong khoảng thời gian từ giữa năm 2026 đến giữa năm 2027, tăng 10% so với năm trước. Người tiêu dùng có thể sẽ phải chịu hóa đơn tiền điện tăng tới 5%. Áp lực giá điện tăng là một thách thức đối với cam kết của Tổng thống Trump về việc giảm một nửa chi phí năng lượng hộ gia đình.

Theo số liệu từ Bộ Lao động Mỹ, giá điện đã tăng 5,6% trong năm qua, trong khi lạm phát chung chỉ ở mức 2,7%. Chuyên gia Timothy Fox từ ClearView Energy Partners nhận định: ‘Đây là tin không vui đối với người tiêu dùng. Giá trúng thầu cao hơn sẽ khiến hóa đơn điện của khách hàng tiếp tục tăng’.

Trước đó, PJM đã phải áp trần giá sau khi giá điện trong các phiên đấu giá tăng tới 800% vào năm ngoái. Các phiên đấu giá này nhằm xác định mức thanh toán cho các nhà máy điện trong giai đoạn nhu cầu cao nhất, nhằm tránh tình trạng mất điện. Tuy nhiên, kết quả phiên đấu giá năm nay vẫn tiệm cận ngưỡng trần – đạt 329 USD mỗi megawatt-ngày.

Chi phí năng lượng tăng cao cũng làm trầm trọng thêm áp lực lạm phát, một phần do chính các chính sách của ông Trump, bao gồm việc áp thuế nhập khẩu toàn cầu và dự luật cơ sở hạ tầng ‘to lớn và đẹp đẽ’. Cả hai đều góp phần gia tăng gánh nặng tài chính cho người dân Mỹ.

Các nhà phân tích cảnh báo rằng tình trạng thiếu điện có thể trở nên nghiêm trọng hơn trong những năm tới. PJM dự báo nhu cầu tiêu thụ điện sẽ tăng thêm 32 gigawatt từ nay đến năm 2030 – phần lớn đến từ các trung tâm dữ liệu. Trong bối cảnh đó, các tập đoàn công nghệ lớn như Amazon đang ráo riết tìm kiếm thêm nguồn cung năng lượng, càng đẩy giá điện lên cao hơn nữa.

Trong những năm gần đây, các xã vùng sâu, vùng xa đã chứng kiến sự thay đổi tích cực trong cơ sở hạ tầng, bao gồm hệ thống điện, đường, trường, trạm. Những con đường đất đã được nâng cấp thành đường bê-tông và nhựa, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đi lại và giao thương của người dân. Trường học và trạm y tế cũng được xây dựng khang trang, cung cấp môi trường học tập tốt hơn cho trẻ em và dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng hơn cho người dân.

Việc đầu tư vào vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi không chỉ giúp kích thích sự phát triển toàn diện của xã hội mà còn góp phần giảm bớt khoảng cách giữa các hộ gia đình giàu và nghèo. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả lâu dài, cần có sự đầu tư chung cho toàn vùng và đầu tư riêng cho từng đối tượng. Ông Điểu Điều, Trưởng ban Dân tộc Hội đồng nhân dân tỉnh Đồng Nai, cho rằng cần có sự đầu tư cụ thể cho từng hộ gia đình để những hộ nghèo, cận nghèo có động lực vươn lên.

Ông Điều cũng nhấn mạnh rằng việc xóa nghèo cần có giải pháp bền vững, không chỉ đơn giản là hỗ trợ các nhu yếu phẩm cho người dân nghèo. Thay vào đó, cần đầu tư vào việc nâng cao kỹ năng, kiến thức và tư duy cho đồng bào để họ tự vươn lên. Một tấm gương tiêu biểu là Lâm Nhanh, một cán bộ đoàn của xã Lộc Hưng, tỉnh Đồng Nai, người đã tiên phong trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng để nâng cao giá trị sản xuất.

Nhờ được Quỹ hỗ trợ nông dân hỗ trợ thêm 50 triệu đồng, anh Lâm Nhanh đã chủ động chuyển đổi vùng đất trồng lúa kém hiệu quả sang trồng dưa lưới. Hiện nay, anh đã hỗ trợ thêm 10 hộ dân khác trồng dưa lưới trên diện tích 10 ha, mở ra hướng đi mới cho địa phương.

Tại các xã biên giới, việc đầu tư vào hệ thống y tế đã mang lại kết quả tích cực. Trước đây, hạ tầng y tế tại các xã này còn thiếu và yếu, nhưng nhờ được đầu tư từ Chương trình phát triển vùng dân tộc thiểu số và miền núi, hệ thống chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân đã được cải thiện đáng kể.

Trạm y tế của xã Hưng Phước đã có đủ hạ tầng kỹ thuật và khối phụ trợ, cũng như đủ thuốc trong danh mục thuốc chữa bệnh chủ yếu sử dụng tại trạm y tế xã theo quy định hiện hành. Việc này đã giúp người dân vùng sâu, vùng xa có điều kiện tiếp cận các dịch vụ khám, chữa bệnh kịp thời, giảm bớt bệnh tật và nâng cao thể trạng và chất lượng cuộc sống.

Thông qua tín dụng ưu đãi, người dân có điều kiện đầu tư vào sản xuất, chăn nuôi, phát triển kinh tế hộ gia đình bền vững, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần. Chị Thị Geo, ở xã Đắk Nhau, là một ví dụ tiêu biểu. Năm 2022, chị được vay 50 triệu đồng từ nguồn vốn chính sách và đã mua một cặp bò giống và làm chuồng trại. Đến nay, đàn bò của chị đã phát triển lên năm con, tạo nguồn thu nhập ổn định và giúp gia đình chị chính thức thoát nghèo.

Những nguồn vốn chính sách của trung ương và địa phương đã đóng vai trò quan trọng trong việc thay đổi cuộc sống của người dân vùng sâu, vùng xa. Chúng đã giúp người dân có điều kiện thuận lợi hơn để phát triển kinh tế, nâng cao chất lượng cuộc sống và tiếp cận các dịch vụ cơ bản như y tế, giáo dục.