Trong bối cảnh hiện nay, các thỏa thuận thương mại quốc tế đang trở thành tâm điểm chú ý hơn bao giờ hết. Việc Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục đe dọa các quốc gia bằng việc áp thuế quan cao hơn cho đến khi họ đồng ý ký kết các thỏa thuận mới với Mỹ đã làm dấy lên nhiều quan ngại về cách thức tiến hành các cuộc đàm phán thương mại.

Jason Langrish, một nhà đàm phán thương mại kỳ cựu của Canada, cho biết rằng những lời đe dọa áp thuế của ông Trump đã làm xấu đi bầu không khí trong phòng đàm phán. Ông giải thích rằng gần đây, trong thời kỳ chủ nghĩa dân tộc và chủ nghĩa bản địa đang gia tăng, các thỏa thuận thương mại đã trở nên mang tính phòng thủ và buộc tội nhiều hơn. Điều này trái ngược với cách thức các thỏa thuận như vậy được đạt được trước đây, khi các cuộc đàm phán thương mại thường mang tính tích cực vì bạn đang nâng cấp một thỏa thuận vốn đã có hiệu quả giữa hai quốc gia.

Một cựu đàm phán viên thương mại khác, Karl Falkenberg, người đã nhiều năm làm đại diện cho EU trong các cuộc đàm phán, nói rằng ông Trump ‘không chấp nhận luật chơi’. Ông không có ý khen ngợi, nhưng ông Trump chắc chắn sẽ coi đó là một lời khen. Falkenberg và Langrish đều cho rằng cách thức đàm phán thương mại truyền thống đang bị thay đổi bởi các hành động mạnh mẽ của ông Trump.

Quá trình đàm phán thương mại thường bắt đầu với việc mỗi bên chỉ định một trưởng đoàn đàm phán. Các nhóm được bố trí cho mỗi bàn đàm phán, có thể bao gồm các vấn đề như thuế quan, quy định, và mua sắm chính phủ. Mỗi bàn đàm phán sẽ có một thành viên phụ trách riêng. Sau đó, ‘cuộc đua bắt đầu’, lưu ý rằng các thỏa thuận thường mất nhiều năm để hoàn tất.

Ông Langrish và bà Wendy Cutler, một cựu nhà đàm phán thương mại của Mỹ, cho biết rằng yếu tố quan trọng nhất trong đàm phán là sự tin tưởng. Bà Cutler nói rằng bạn sẽ không bao giờ có được 100% sự tin tưởng, bởi vì mỗi bên đều có các mục tiêu quốc gia riêng. Nhưng nếu bạn cảm thấy có thể chia sẻ không chính thức các đề xuất với phía bên kia, và điều đó sẽ không bị rò rỉ ra báo chí hay lan truyền đến các bên liên quan, thì sẽ dễ dàng hơn để đi đến một kết thúc thành công.

Trong khi các yếu tố nội bộ trong phòng đàm phán có vai trò quan trọng, thì những gì đang diễn ra bên ngoài thế giới mới chính là thứ có thể quyết định sự thành – bại của một thỏa thuận. Ông Langrish chỉ ra rằng có những người phản đối một thỏa thuận được ký kết, chẳng hạn như một lĩnh vực kinh tế có thể bị ảnh hưởng tiêu cực, hoặc phe đối lập chính trị trong nước.

Bà Cutler nói thêm rằng điều khiến các nhóm đàm phán của Mỹ gặp khó khăn chính là việc ông Trump muốn họ ký kết các thỏa thuận mới với hầu hết các quốc gia trong một khoảng thời gian rất ngắn. Lời khuyên của bà Cutler dành cho Tổng thống Donald Trump và những người thân cận ông là hãy ngưng sử dụng mạng xã hội, vì việc quá công khai một cuộc đàm phán có thể gây ảnh hưởng đến tiến trình.

Trong khi đó, khi thuế quan của Mỹ dường như liên tục tăng giảm một cách khó hiểu, giới luật sư thương mại trên toàn thế giới đang rất được săn đón. Việc này cũng làm tăng nhu cầu về các chuyên gia thương mại có kinh nghiệm và kiến thức sâu về các thỏa thuận thương mại quốc tế.

Như vậy, các cuộc đàm phán thương mại quốc tế đang trở nên phức tạp hơn bao giờ hết. Các bên liên quan cần phải có chiến lược và cách tiếp cận phù hợp để đạt được các thỏa thuận thương mại có lợi cho cả hai bên. Điều quan trọng là các quốc gia cần duy trì sự tin tưởng và tôn trọng lẫn nhau trong quá trình đàm phán.

Chính quyền Mỹ đã quyết định tạm thời ngừng áp dụng các biện pháp hạn chế xuất khẩu công nghệ sang Trung Quốc. Động thái này được đưa ra trong bối cảnh Washington đang nỗ lực thúc đẩy cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong năm nay, cũng như tránh làm gián đoạn các cuộc đàm phán thương mại giữa hai nước.

Theo báo cáo từ Financial Times, chính quyền Mỹ đã chỉ thị cho Cục Công nghiệp và An ninh thuộc Bộ Thương mại Mỹ – đơn vị giám sát các biện pháp kiểm soát xuất khẩu – tránh đưa ra các động thái cứng rắn đối với Trung Quốc trong những tháng gần đây. Các quan chức đương nhiệm và cựu quan chức cho biết các cuộc đàm phán kinh tế cấp cao giữa hai nước dự kiến nối lại tại Stockholm vào ngày 28-7, nhằm giải quyết các bất đồng thương mại kéo dài giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới.

Một ví dụ cụ thể về việc nối lại xuất khẩu công nghệ sang Trung Quốc là Tập đoàn công nghệ Nvidia. Gần đây, Nvidia thông báo sẽ tiếp tục bán bộ xử lý đồ họa H20 cho Trung Quốc, đảo ngược lệnh cấm xuất khẩu mà chính quyền ông Trump áp đặt hồi tháng tư. Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick cho biết việc nối lại xuất khẩu chip là một phần trong khuôn khổ đàm phán liên quan đến đất hiếm và nam châm giữa hai nước.

Namun, động thái này vấp phải sự phản đối từ giới chuyên gia an ninh, những người lo ngại rằng việc nới lỏng kiểm soát có thể làm suy yếu lợi thế kinh tế và quân sự của Mỹ trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Việc xuất khẩu công nghệ sang Trung Quốc được xem là một vấn đề nhạy cảm, liên quan đến an ninh quốc gia và cạnh tranh kinh tế giữa hai siêu cường.

Trong bối cảnh hiện nay, các chuyên gia và nhà phân tích đang theo dõi sát sao các diễn biến liên quan đến cuộc chiến thương mại và công nghệ giữa Mỹ và Trung Quốc. Việc nối lại đàm phán và xuất khẩu công nghệ có thể mang lại một số tín hiệu tích cực cho quan hệ kinh tế giữa hai nước. Tuy nhiên, những thách thức và bất đồng sâu sắc vẫn còn tồn tại và cần được giải quyết thông qua các cuộc đàm phán và thỏa thuận cụ thể.

Ngày 26/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thông báo về các cuộc điện đàm riêng rẽ với lãnh đạo Thái Lan và Campuchia, đạt được thỏa thuận ngừng bắn giữa hai nước. Ông Trump cho biết các cuộc điện đàm diễn ra rất tốt và trong đó, ông đã thông báo với Thủ tướng Campuchia về cuộc trao đổi với Thái Lan và Quyền Thủ tướng nước này.

Cả hai bên đều thể hiện mong muốn ngừng bắn và hòa bình ngay lập tức. Ông Trump cũng cho biết Thái Lan và Campuchia muốn nối lại đàm phán thương mại với Mỹ, nhưng ông xem đây là chưa phù hợp cho đến khi giao tranh chấm dứt. Theo Tổng thống Trump, hai bên đã đồng ý gặp nhau ngay lập tức và nhanh chóng thống nhất một thỏa thuận ngừng bắn và cuối cùng là hòa bình.

Ông Trump cũng bày tỏ mong chờ việc ký kết các thỏa thuận thương mại với cả hai bên khi mọi việc hoàn tất và hòa bình được thiết lập. Các cuộc điện đàm diễn ra khi ông Trump đang thăm Scotland. Trước đó, Hội đồng bảo an Liên Hợp Quốc đã họp kín vào ngày 25/7 để thảo luận về tình hình căng thẳng biên giới Thái Lan – Campuchia.

Đại diện của cả Thái Lan và Campuchia đều có mặt tại cuộc họp. Cuộc họp không nhằm thông qua bất kỳ nghị quyết nào, mà chỉ đóng vai trò là diễn đàn chính thức để các bên liên quan và 15 quốc gia thành viên của Hội đồng Bảo an tiếp nhận thông tin thực tế. Liên Hợp Quốc đã kêu gọi các bên kiềm chế tối đa và tránh leo thang tình hình, sau khi giao tranh nghiêm trọng dọc theo biên giới Thái Lan – Campuchia đã khiến hàng chục nghìn người phải sơ tán và gây ra thương vong dân sự, bao gồm cả trẻ em.

Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres ngày 26/7 đã bày tỏ quan ngại sâu sắc về các cuộc giao tranh vũ trang tiếp diễn ở biên giới giữa Thái Lan và Campuchia. Ông kêu gọi hai bên ngay lập tức đồng ý ngừng bắn và giải quyết các vấn đề thông qua đối thoại nhằm hướng tới một giải pháp lâu dài cho vấn đề biên giới.

Ông Guterres cũng bày tỏ sự sẵn sàng hỗ trợ mọi nỗ lực hướng tới giải quyết hòa bình tranh chấp biên giới giữa Thái Lan và Campuchia. Hy vọng rằng thỏa thuận ngừng bắn này sẽ giúp giảm căng thẳng và tạo điều kiện cho việc giải quyết các vấn đề biên giới một cách hòa bình.

Bộ trưởng Thương mại Mỹ, ông Howard Lutnick, mới đây đã lên tiếng khẳng định rằng thời hạn các nước phải trả thuế nhập khẩu cho hàng hóa vào Mỹ sẽ không có thay đổi thêm. Phát biểu này được ông Lutnick đưa ra trong một cuộc phỏng vấn với CBS News vào ngày 20/7.

Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã hai lần lùi thời hạn áp thuế đối ứng ở mức cao với các đối tác thương mại, sau khi công bố chính sách này vào ngày 2/4. Lần đầu tiên là đến ngày 9/7 và hiện tại là sang đầu tháng 8. Tuy nhiên, ông Lutnick nhấn mạnh rằng việc bắt đầu thu thuế không đồng nghĩa với việc ‘Mỹ sẽ không tiếp tục đàm phán sau ngày này’.

Ông cũng tỏ ra tự tin về khả năng đạt được thỏa thuận thương mại với Liên minh châu Âu (EU). ‘Hai đối tác thương mại lớn nhất thế giới đang đàm phán với nhau. Chúng tôi sẽ có thỏa thuận. Tôi tự tin là như vậy’, ông nói.

Bộ trưởng Thương mại Mỹ cũng cho biết các nước nhỏ ‘ở Mỹ Latin, Caribbean, châu Phi’ sẽ chỉ chịu mức thuế cơ bản là 10%. Điều này có thể giúp nhiều nước chưa nhận thư báo thuế của Mỹ thở phào. Trước đó, ông Trump từng cho biết mức chung cho các đối tác thương mại nhỏ sẽ là ‘hơn 10% một chút’.

Trong khi đó, ông Lutnick khẳng định ‘các đối tác lớn sẽ phải mở cửa thị trường, hoặc trả mức thuế công bằng cho Mỹ’. Ông cũng dự báo Tổng thống Trump sẽ đàm phán lại Hiệp định Thương mại Mỹ – Mexico – Canada (USMCA) mà 3 nước đã ký kết trong nhiệm kỳ đầu của ông.

Đến nay, 26 quốc gia đã được thông báo mức thuế nhập khẩu mới khi bán hàng sang Mỹ, bắt đầu từ ngày 1/8. Mức mới dao động từ 19-50%, phần lớn bằng hoặc tương đương ngưỡng công bố ngày 2/4. Hiện tại, các nước đều chịu thuế 10% khi bán hàng sang Mỹ. Nhiều đối tác thương mại đang đẩy nhanh tốc độ đàm phán với Mỹ, để giảm mức thuế phải chịu.

Đến nay, Mỹ mới công bố đạt thỏa thuận với Anh, Trung Quốc, Việt Nam và Indonesia.