Tình hình kinh tế vĩ mô hiện nay đang có những tác động đáng kể đến lĩnh vực cho vay tài chính (fintech), buộc các công ty phải đánh giá lại chiến lược quản lý rủi ro tín dụng của mình. Khi bước vào năm 2025, sự biến động của lãi suất, lạm phát và căng thẳng địa chính trị đã làm tăng thêm mức độ phức tạp và tốc độ thay đổi trong hồ sơ rủi ro.

Các công ty fintech đang phải đối mặt với một môi trường kép do lãi suất cao của Cục Dự trữ Liên bang (4,25-4,50%). Mặc dù lãi suất cao đã giúp cải thiện biên lợi nhuận cho các nền tảng như LendingClub, nhưng cũng làm giảm nhu cầu vay, đặc biệt là trong số người tiêu dùng có thu nhập thấp. Các ngân hàng ảo, phụ thuộc vào nhóm khách hàng này, đang đối mặt với sự dễ bị tổn thương khi lạm phát làm giảm sức mua và khả năng trả nợ.

Lạm phát không chỉ ảnh hưởng đến hành vi của người tiêu dùng mà còn buộc các công ty fintech phải ưu tiên lợi nhuận hơn tăng trưởng. Sự thay đổi này phù hợp với nhu cầu của nhà đầu tư đối với kinh tế đơn vị mạnh hơn. Các công ty fintech công khai hiện đang báo cáo biên lợi nhuận EBITDA được cải thiện, cho thấy sự trưởng thành của ngành. Tuy nhiên, sự tập trung vào lợi nhuận này đến với chi phí là sự chậm lại của đổi mới và giảm tính linh hoạt trong việc ứng phó với các cú sốc thị trường.

Rủi ro địa chính trị thêm một lớp biến động nữa cho tình hình. Sự leo thang ở Trung Đông và áp lực chi tiêu quốc phòng của châu Âu có thể phá vỡ thị trường năng lượng và kích hoạt lạm phát. Đối với các công ty cho vay xuyên biên giới, các chế độ lệnh trừng phạt không thống nhất và giám sát quy định (ví dụ: khoản tiền phạt 80 triệu đô la đối với Block vì vi phạm BSA/AML) làm phức tạp việc mô hình hóa rủi ro tín dụng.

LendingClub là một ví dụ điển hình về khả năng chống chịu trong bối cảnh hiện nay. Trong Quý 2 năm 2025, công ty đã thể hiện hiệu suất tín dụng tốt hơn 40% so với đối thủ, tỷ lệ phí tổn ròng giảm xuống 3,0%. Công ty duy trì tỷ lệ vốn CET1 là 17,5% và 3,8 tỷ đô la thanh khoản, cung cấp một bộ đệm chống lại các cú sốc tiềm năng.

Các công ty fintech tiên tiến đang tận dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tái định nghĩa đánh giá rủi ro tín dụng. Các nền tảng như Upstart đã chứng minh rằng các mô hình dựa trên AI có thể phê duyệt 27% nhiều ứng viên hơn với lãi suất thấp hơn 16%. Đối với LendingClub, việc tích hợp các công cụ như vậy có thể nâng cao độ chính xác của việc cho vay trong khi giảm tổn thất.

Về mặt tài chính, vốn sẵn có đã phục hồi, với các công ty fintech đảm bảo 18,3 tỷ đô la tài trợ vào giữa năm 2025. Nhà đầu tư đang ưu tiên các nền tảng có mô hình doanh thu rõ ràng và cơ sở hạ tầng có thể mở rộng, xu hướng này ủng hộ cấu trúc nhẹ của LendingClub.

Đối với nhà đầu tư, điều quan trọng là ưu tiên các công ty fintech thể hiện sự bền bỉ trong ba lĩnh vực: lợi nhuận và kinh tế đơn vị, sự linh hoạt về quy định và đổi mới công nghệ. LendingClub là một trường hợp nghiên cứu hấp dẫn, nhưng nhà đầu tư nên cảnh giác với các rào cản kinh tế vĩ mô, đặc biệt là trong các kịch bản mà căng thẳng địa chính trị hoặc áp lực lạm phát gia tăng.

Các công ty fintech cần tập trung vào việc xây dựng mô hình kinh doanh bền vững, kết hợp với công nghệ hiện đại như AI để tăng cường khả năng quản lý rủi ro và nâng cao hiệu suất hoạt động. Đồng thời, việc tuân thủ các quy định và có khả năng thích nghi với sự thay đổi của thị trường cũng là yếu tố quan trọng giúp các công ty fintech vượt qua thách thức và tận dụng cơ hội trong bối cảnh kinh tế hiện nay.

Cuối cùng, trong bối cảnh phức tạp và biến động như hiện nay, các công ty fintech cần phải không ngừng đổi mới và cải thiện để đáp ứng nhu cầu của thị trường và các yêu cầu của nhà đầu tư, cũng như duy trì lợi thế cạnh tranh trên thị trường.

Các công ty công nghệ tài chính đang bắt đầu tạo dấu ấn trở lại trên thị trường, với những cái tên nổi bật như SoFi Technologies dẫn đầu đà tăng trưởng, đạt mức tăng ấn tượng hơn 180% trong năm qua. Mặc dù hấp dẫn khi lựa chọn những cổ phiếu ít nóng trong lĩnh vực như Block, nhưng nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng liệu giá trị cao hơn có đáng để trả thêm tiền hay không. Việc chọn giá trị tương đối có thể không phải lúc nào cũng là lựa chọn tốt nhất, đặc biệt khi các rào cản vĩ mô vẫn tồn tại và động lực ngành thay đổi.

Trong bối cảnh này, việc đánh giá hai công ty công nghệ tài chính là SoFi và Block trở nên quan trọng. SoFi được xem là công ty dẫn đầu đà tăng trưởng, theo đánh giá của một số chuyên gia lớn trên Phố Wall. Trong khi đó, Block, dưới sự lãnh đạo của Jack Dorsey, đang thể hiện hiệu suất vừa phải với các yếu tố kích thích tiềm năng để thúc đẩy sự tăng trưởng trong nửa sau năm nay. Block đang trên đà phát triển mạnh mẽ với sự mở rộng của hệ sinh thái Cash App và Square, cùng với các đổi mới trí tuệ nhân tạo và cam kết với blockchain.

Block đã được nâng cấp bởi Evercore ISI vào tháng 6 do các lo ngại về rủi ro cho vay tại Cash App đã giảm bớt. Điều này cho thấy tiềm năng tăng trưởng của Block trong thời gian tới.另一方面, SoFi Technologies đang hoạt động tốt trong thị trường này, tăng gần 50% trong năm nay và gần gấp ba lần trong năm qua. Mặc dù các mức tăng trưởng dễ dàng đã được thực hiện, nhưng SoFi vẫn được coi là một lựa chọn mua vào.

Với tỷ lệ giá trên thu nhập là 48,8, nhà đầu tư sẽ phải trả một khoản phí cho công nghệ tài chính này. Tuy nhiên, Jim Cramer của Mad Money vẫn coi SoFi là một lựa chọn mua vào. SoFi đã mở cửa thị trường tư nhân cho các nhà đầu tư bán lẻ, điều này đã tạo ra sức hút cho cổ phiếu trong những tuần gần đây. Việc cung cấp cho nhà đầu tư một cơ hội đầu tư vào các công ty chưa niêm yết công khai có thể là một cách thông minh để giành được khách hàng mới và giữ chân khách hàng hiện tại.

Mặc dù đắt đỏ, nhưng SoFi được đánh giá cao hơn Block vào thời điểm này, đặc biệt là với việc cung cấp thị trường tư nhân có thể là một thành công giúp cổ phiếu phục hồi hoàn toàn từ sự sụp đổ năm 2021-22. Nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng về giá trị và tiềm năng tăng trưởng của từng công ty trước khi đưa ra quyết định đầu tư.

Sự phát triển nhanh chóng của các trung tâm dữ liệu phục vụ trí tuệ nhân tạo (AI) và điện toán đám mây tại Mỹ đã dẫn đến một hệ quả không mong muốn: hóa đơn tiền điện cao hơn cho nhiều hộ gia đình. Mặc dù không trực tiếp sử dụng AI, người dân ở các khu vực có hạ tầng trung tâm dữ liệu đang phải đối mặt với chi phí sinh hoạt tăng đáng kể.

Tại một số thành phố như Trenton, hóa đơn tiền điện trung bình của hộ gia đình đã tăng 26 USD mỗi tháng, trong khi ở Philadelphia, con số này là 17 USD, ở Pittsburgh là 10 USD và ở Columbus là 27 USD. Nguyên nhân chủ yếu là do nhu cầu điện năng từ các trung tâm dữ liệu gia tăng đã gây áp lực lên hệ thống lưới điện địa phương, buộc các nhà cung cấp phải điều chỉnh giá.

Ông Abe Silverman, chuyên gia thị trường năng lượng, nhận định rằng toàn bộ nước Mỹ đang chứng kiến sức ép lớn cả về mặt chi phí truyền tải và sản xuất điện. Các trung tâm dữ liệu này được xây dựng bởi các tập đoàn công nghệ hàng đầu như Google, Amazon, Microsoft và Meta. Người dân không khỏi bất bình khi phải chi trả thêm chi phí năng lượng trong khi các ông lớn công nghệ tiếp tục thu lợi nhuận khổng lồ.

Một số bang như Ohio đã bắt đầu đưa ra giải pháp bằng cách yêu cầu các công ty công nghệ đóng góp vào việc hiện đại hóa lưới điện, điều kiện cần thiết để đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn của hạ tầng kỹ thuật số. Về phần mình, một số doanh nghiệp như Google cam kết xây dựng trung tâm dữ liệu vận hành bằng 100% năng lượng không carbon vào năm 2030. Nếu thực hiện đúng lộ trình, điều này có thể góp phần giảm gánh nặng chi phí năng lượng và hạn chế phát thải khí nhà kính.

Tuy nhiên, giới chuyên gia nhận định vẫn còn quá sớm để xác định mức độ ảnh hưởng dài hạn đến hóa đơn điện của người dân, vì biến số thị trường điện còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như thời tiết, nguồn cung và chính sách điều tiết.

Công ty công nghệ Astronomer đang trải qua một cuộc khủng hoảng quan hệ công chúng chưa từng có sau khi CEO Andy Byron và giám đốc nhân sự Kristin Cabot bị phát hiện có hành động thân mật tại buổi hòa nhạc của Coldplay ở Mỹ. Đoạn video ghi lại khoảnh khắc này đã lan truyền nhanh chóng và tạo ra nhiều bình luận hài hước trên mạng xã hội.

Cả Byron và Cabot đã từ chức sau sự cố này, và các nhân viên khác đang đảm nhận vai trò tạm thời của họ để duy trì hoạt động của công ty. Trong bối cảnh này, Astronomer đã thực hiện một bước đi bất ngờ bằng cách mời nữ diễn viên Gwyneth Paltrow, 52 tuổi, tham gia vào một video hài hước nhằm xoa dịu dư luận và cứu vãn danh tiếng của công ty.

Trong video này, Paltrow đóng vai người phát ngôn tạm thời của Astronomer và trả lời một số câu hỏi thường gặp mà công ty nhận được sau sự cố tại buổi hòa nhạc. Thay vì tập trung vào các chi tiết của sự cố, cô Paltrow đã khéo léo né tránh các câu hỏi nhạy cảm và tập trung vào các khía cạnh tích cực của công ty, như việc cung cấp giải pháp quản lý dữ liệu và tổ chức sự kiện Beyond Analytics.

Nhiều người dùng mạng xã hội đã ca ngợi cách Astronomer xử lý khủng hoảng này, cho rằng đó là một cách phản ứng xuất sắc và có thể được sử dụng làm ví dụ trong các khóa học về quản lý khủng hoảng trong tương lai. Việc sử dụng humor và một nhân vật nổi tiếng như Gwyneth Paltrow đã giúp công ty giảm thiểu tác động tiêu cực của sự cố và thể hiện sự linh hoạt trong việc ứng phó với khủng hoảng.

Với sự tham gia của Paltrow, Astronomer đã cho thấy rằng họ không chỉ nghiêm túc trong việc giải quyết vấn đề mà còn biết cách tận dụng cơ hội để thể hiện sự sáng tạo và chuyên nghiệp trong việc quản lý khủng hoảng. Điều này có thể giúp công ty lấy lại niềm tin của công chúng và tiếp tục phát triển trong lĩnh vực công nghệ.

Chuyên gia kinh tế trưởng của công ty quản lý tài sản Apollo Global Management, ông Torsten Slok, vừa đưa ra nhận định rằng giá cổ phiếu của các công ty trí tuệ nhân tạo (AI) hiện đang bị thổi phồng quá mức. Điều này đã khiến nhiều người liên tưởng đến tình hình của các công ty internet vào cuối thập niên 1990, khi mà giá trị của chúng cũng bị đẩy lên mức không thực tế.

Ông Slok chỉ ra rằng nhiều công ty đang hưởng lợi từ làn sóng AI, với các tên tuổi lớn như Apple, Microsoft, Google (Alphabet), Amazon, Meta, OpenAI… đang chứng kiến giá cổ phiếu tăng vọt trong vài năm gần đây. Phần lớn sự tăng trưởng này là do dòng tiền đổ vào các dự án liên quan đến AI. Tuy nhiên, ông cảnh báo rằng mức tăng trưởng này không phản ánh đúng khả năng tạo ra lợi nhuận thực tế của doanh nghiệp.

Theo ông Slok, phần lớn thành quả thị trường chứng khoán đạt được thời gian qua đến từ nhóm cổ phiếu công nghệ đang ‘nóng’ nhờ AI và điều này khó có thể kéo dài mãi. Ông so sánh tình hình hiện nay với bong bóng dot-com từng nổ ra vào đầu những năm 2000. Khi đó, hàng loạt công ty internet non trẻ được đầu tư hàng tỷ USD với kỳ vọng lớn, nhưng sau vài năm, thị trường sụp đổ khiến nhiều doanh nghiệp phá sản, nhà đầu tư trắng tay.

Ngay cả những tập đoàn trụ lại như Amazon cũng mất đi hàng tỷ USD giá trị thị trường. Và nếu ‘bong bóng AI’ thực sự vỡ, hậu quả lần này có thể còn nghiêm trọng hơn cả cú sập dot-com năm xưa. Ông Slok không đưa ra thời điểm cụ thể, nhưng chuyên gia kinh tế này cảnh báo rằng thị trường công nghệ, đặc biệt là lĩnh vực AI, đang tiềm ẩn nguy cơ bong bóng tài chính giống như thời kỳ dot-com trước đây, thậm chí có thể nghiêm trọng hơn.

Nhiều ông lớn công nghệ đang đua nhau chi mạnh tay cho AI. Ví dụ, OpenAI gần đây tiết lộ rằng Meta sẵn sàng chi tới 100 triệu USD để thu hút nhân tài AI. Trước đó, chính OpenAI cũng đã đầu tư 14 tỷ USD vào công ty ScaleAI, nhưng kết quả là 200 nhân viên tại đây bị sa thải. Trong khi đó, CoreWeave đầu tư 6 tỷ USD cho một trung tâm AI mới, Amazon dự kiến chi thêm 8 tỷ USD vào công ty AI Anthropic, còn Nvidia đang lên kế hoạch rót tới 500 tỷ USD vào cái gọi là ‘nhà máy AI’.

Những con số khổng lồ, nhưng câu hỏi đặt ra là: AI đã thật sự mang lại lợi nhuận xứng đáng với mức đầu tư đó chưa? Chuyên gia cho rằng chưa. Và ông cảnh báo thị trường đang bị thổi phồng bởi kỳ vọng quá mức, không dựa trên hiệu quả kinh doanh thực tế. Đây là mô-típ quen thuộc mà thị trường từng chứng kiến với nhiều công nghệ ‘hot’ trước đây.

Chúng ta có thể nhớ lại metaverse từng được Meta (Facebook) đặt cược hàng chục tỷ USD, nhưng rồi nhanh chóng bị ‘bỏ xó’ để chạy theo AI. Hoặc NFT, blockchain từng được quảng bá là sẽ thay đổi cả thế giới nghệ thuật, tài chính… nhưng đến nay vẫn chưa mang lại kết quả rõ ràng.

Điểm khác biệt lần này là AI không chỉ xuất hiện ở một vài lĩnh vực, mà có mặt khắp nơi, từ công nghệ, tài chính, y tế đến giáo dục, thậm chí trong các sản phẩm gia dụng. Dù vậy, số lượng sản phẩm AI tạo ra lợi nhuận thực tế vẫn chưa nhiều.

Ông Slok cho rằng, nếu bong bóng AI nổ, thị trường sẽ trải qua giai đoạn thanh lọc. Những công ty đầu cơ hoặc sống nhờ kỳ vọng sẽ khó trụ vững. Trong khi đó, các tập đoàn lớn như Amazon, Google hay Meta có thể vẫn tồn tại, nhưng buộc phải cắt giảm đầu tư và thu hẹp hoạt động.

Tuy nhiên, giống như cú sập dot-com không ‘giết chết’ internet, AI cũng sẽ không biến mất nếu bong bóng vỡ. Công nghệ này vẫn sẽ tiếp tục phát triển, trở thành công cụ hỗ trợ hữu ích trong nhiều lĩnh vực. Chỉ có điều, chúng ta sẽ không còn thấy từ ‘AI’ rầm rộ như hiện tại…