Các hãng xe hơi hàng đầu tại Mỹ đang lên tiếng phản đối quyết định áp thuế 15% đối với ô tô nhập khẩu từ Nhật Bản do Tổng thống Donald Trump công bố. Họ cho rằng thỏa thuận này sẽ đặt các doanh nghiệp nội địa vào thế bất lợi so với các đối thủ của họ.

Chủ tịch Hội đồng Chính sách Ô tô Mỹ, ông Matt Blunt, người đại diện cho các hãng xe hơi lớn như GM, Ford và Stellantis, cho biết: “Chúng tôi cần xem xét kỹ mọi chi tiết nhưng rõ ràng đây là một thỏa thuận ưu ái cho xe Nhật Bản, những sản phẩm không có thành phần sản xuất tại Mỹ”. Ông Blunt cũng bày tỏ mối quan ngại rằng các hãng xe Mỹ và người lao động nước này đang bị đặt vào thế bất lợi khi vẫn phải chịu mức thuế cao đối với thép, nhôm và linh kiện nhập khẩu.

Cụ thể, các hãng xe Mỹ vẫn phải chịu mức thuế 50% với thép và nhôm, 25% với linh kiện và xe hoàn chỉnh. Điều này làm dấy lên lo ngại rằng thỏa thuận thuế nhập khẩu với Nhật Bản sẽ làm tăng chi phí sản xuất và giảm khả năng cạnh tranh của các hãng xe Mỹ trên thị trường quốc tế.

Liên đoàn Công nhân Ô tô Mỹ (UAW) cũng bày tỏ sự bất bình với thỏa thuận này. UAW cho rằng một thỏa thuận công bằng phải buộc các hãng xe Nhật Bản tuân thủ theo những tiêu chuẩn mà công nhân Mỹ đã đấu tranh giành được. Nếu đây là mô hình cho các thỏa thuận với châu Âu hay Hàn Quốc, sẽ là một sai lầm nghiêm trọng.

Các chuyên gia phân tích cho rằng thỏa thuận này giúp Nhật Bản có lợi thế chi phí ngắn hạn so với các đối thủ. Đồng thời, cũng có thể là ‘quân cờ domino’ đầu tiên, khiến nhiều nước khác muốn theo đuổi sự ổn định dài hạn hơn là tranh cãi ngắn hạn về mức thuế.

Động thái phản đối thỏa thuận thuế nhập khẩu với Nhật Bản của các hãng xe hơi Mỹ và UAW cho thấy sự lo ngại về tác động tiêu cực của quyết định này đối với ngành công nghiệp ô tô Mỹ. Hiện tại, vẫn chưa rõ liệu thỏa thuận này sẽ được thực hiện như thế nào và có những điều chỉnh gì trong tương lai.

John Heiyan, phóng viên cấp cao của Automotive News, đã có bài viết chi tiết về vấn đề này. Trong khi đó, Bloomberg cũng cung cấp thông tin về thị trường chứng khoán và tác động của thỏa thuận thuế nhập khẩu đối với ngành công nghiệp ô tô.

Tổng thống Nga Vladimir Putin vừa lên tiếng bảo vệ nỗ lực nội địa hóa ngành công nghiệp sản xuất ô tô của Nga, một quá trình kéo dài hàng thập kỷ. Trong một cuộc phỏng vấn với nhà báo Pavel Zarubin đăng ngày 20-7, ông Putin cho rằng việc phát triển ngành công nghiệp ô tô nội địa là điều thiết yếu để bảo vệ quyền tự chủ về kinh tế và chính trị của đất nước.

Ông nhắc lại vào thập niên 1990, một số thành viên trong chính phủ đã muốn từ bỏ việc phát triển ngành công nghiệp ô tô và chuyển sang phụ thuộc vào xe nhập khẩu, nhưng ông đã phản đối quan điểm này. Ông Putin nhấn mạnh: “Chúng ta phải nói đến vấn đề độc lập công nghệ. Nếu chúng ta mua tất cả mọi thứ chỉ bằng nguồn thu từ dầu khí trong khi phương Tây giờ đây cố gắng cắt đứt chúng ta khỏi dầu khí thì nước Nga sẽ đơn giản là đánh mất khả năng cạnh tranh, cùng với đó là chủ quyền quốc gia.”

Quá trình phát triển ngành công nghiệp ô tô của Nga bắt đầu từ việc hợp tác với các đối tác phương Tây, khi họ được cấp phép xây dựng các nhà máy lắp ráp tại Nga. Từ đầu thập niên 2010, chính quyền Nga đã dần siết chặt yêu cầu nội địa hóa, buộc các hãng sản xuất phải chế tạo nhiều phụ tùng hơn ngay tại Nga. Ông Putin tự hào: “Đó là công việc nghiêm túc. Về cơ bản chúng ta đã tự tạo ra những chiếc ô tô của riêng mình.”

Nỗ lực này đã phát huy hiệu quả sau khi xung đột Nga – Ukraine nổ ra năm 2022, dẫn đến làn sóng các công ty phương Tây rút khỏi Nga khi phương Tây áp lệnh trừng phạt lên Matxcơva. Theo hãng phân tích Autostat, trong năm 2024, Nga đã bán hơn 1,5 triệu xe khách mới, tăng 48% so với năm trước, trong đó ô tô Lada chiếm khoảng 28% thị phần với 436.155 xe, tiếp tục giữ vị trí dẫn đầu thị trường.

Tuy nhiên, các vị trí còn lại trong top 10 đều thuộc về các thương hiệu Trung Quốc. Tổng thống Putin từ lâu đã đích thân quảng bá cho ngành công nghiệp ô tô nội địa và thường xuyên xuất hiện khi lái xe Lada hoặc Kamaz. Ông cũng sử dụng xe limousine của thương hiệu xe sang Aurus – sản xuất tại Nga – làm xe tổng thống. Năm 2024, ông đã tặng xe Aurus cho nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un và Quốc vương Bahrain Hamad bin Isa Al Khalifa.