Estonia, một quốc gia đi đầu trong lĩnh vực số hóa thủ tục hành chính công, vừa đạt được một cột mốc đáng kể khi trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới số hóa toàn bộ thủ tục hành chính công. Theo lời ông Luukas Ilves, Giám đốc thông tin của Chính phủ Estonia, quy trình nộp đơn ly hôn tại Estonia chỉ mất 45 giây, minh chứng cho sự tiện lợi và hiệu quả của dịch vụ trực tuyến.

Quá trình số hóa tại Estonia bắt đầu từ thời điểm giành độc lập vào năm 1991, với chương trình giáo dục ‘Cú nhảy của hổ’, nhằm cung cấp internet và máy tính đến tất cả các lớp học và thư viện. Từ đó, nền tảng cho sự phát triển công nghệ thông tin đã được đặt nền móng vững chắc. Năm 2000, Estonia tiếp tục đạt được bước tiến quan trọng khi triển khai hệ thống khai thuế trực tuyến và công nhận chữ ký điện tử về mặt pháp lý.

Ngày nay, Estonia đã thành công trong việc số hóa hoàn toàn tất cả các dịch vụ công lớn, bao gồm cả lĩnh vực y tế và dịch vụ xã hội. Người dân Estonia có thể thực hiện nhiều thủ tục hành chính một cách tiện lợi và đơn giản, ví dụ như nộp đơn ly hôn, khai báo cư trú, và sử dụng căn cước công dân điện tử để truy cập vào các dịch vụ của chính phủ.

Một nghiên cứu gần đây của ông Ilves và một số chuyên gia tại Đức chỉ ra sự khác biệt đáng kể trong chính sách số hóa giữa hai quốc gia. Trong khi Estonia đạt được tỷ lệ sử dụng dịch vụ kỹ thuật số trong hoạt động hành chính lên đến hơn 90%, thì Đức chỉ đạt khoảng 62%. Estonia cũng đã tiết kiệm được một khoản tiền đáng kể cho người nộp thuế thông qua việc giảm thiểu chi phí hành chính.

Estonia không chỉ dừng lại ở đó, quốc gia này cũng là nơi đầu tiên cấp thẻ cư trú điện tử, cho phép các doanh nhân toàn cầu có thể truy cập từ xa vào các dịch vụ hành chính của Estonia. Thẻ cư trú điện tử này cũng mang lại sự tiện lợi cho người dùng trong việc dễ dàng xác minh và sử dụng các dịch vụ khác như đơn thuốc kỹ thuật số.

Với những thành tựu vượt bậc trong lĩnh vực số hóa, Estonia tiếp tục khẳng định vị thế là một quốc gia đi đầu trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý hành chính công. Estonia tự hào là hình mẫu cho nhiều quốc gia khác trên thế giới trong việc xây dựng một chính phủ điện tử hiện đại và hiệu quả.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tập trung vào việc xây dựng cơ sở dữ liệu và triển khai các giải pháp trọng tâm để thúc đẩy sự phát triển của khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đặc biệt, cần có những chính sách đãi ngộ đặc biệt dành cho nhân tài, chuyên gia hàng đầu, các tổng công trình sư và kiến trúc sư trưởng để triển khai các hệ thống chiến lược và các sáng kiến đột phá.

Tại phiên họp lần thứ 3 của Ban Chỉ đạo về phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06, Thủ tướng đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đẩy mạnh phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong nền kinh tế. Những lĩnh vực này được xem là chìa khóa để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

Tuy nhiên, Thủ tướng cũng chỉ ra những tồn tại và bất cập trong quá trình triển khai các nhiệm vụ trên. Một trong những vấn đề nổi bật là thể chế, cơ chế và chính sách hiện nay chưa tương xứng với tiềm năng và tốc độ tăng trưởng kinh tế. Thủ tục hành chính còn rườm rà, gây khó khăn cho người dân và doanh nghiệp. Việc cắt giảm và đơn giản hóa thủ tục hành chính còn chậm, chưa đáp ứng được yêu cầu.

Để khắc phục những tồn tại này, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành và địa phương cần tập trung xây dựng cơ sở dữ liệu cho bộ, ngành, cơ quan và địa phương mình, bảo đảm các yêu cầu “đúng – đủ – sạch – sống”. Đồng thời, cần khẩn trương thiết lập công cụ quản lý trực quan và hệ thống chỉ số (KPI) định lượng để đánh giá hiệu quả của các nhiệm vụ được giao.

Về phát triển nhân lực, Thủ tướng nhấn mạnh cần có chính sách đãi ngộ đặc biệt với nhân tài, chuyên gia hàng đầu, các tổng công trình sư và kiến trúc sư trưởng. Những nhân tài này sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc triển khai các hệ thống chiến lược và các sáng kiến đột phá.

Ngoài ra, Đề án 06 cần tập trung hoàn thành 40/61 tiện ích và giảm, đơn giản hóa đối với 324 thủ tục hành chính. Triển khai liên thông đơn thuốc từ các bệnh viện đến hệ thống điều phối dữ liệu y tế và nhà thuốc để tích hợp đồng bộ trên VNeID. Nghiên cứu và xây dựng đám mây dữ liệu (Cloud) công dân tích hợp trên nền tảng VNeID nhằm tạo ra một hệ thống dữ liệu thống nhất và bảo mật.

Tóm lại, việc đẩy mạnh phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đang là một yêu cầu cấp thiết đối với Việt Nam. Để đạt được mục tiêu này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành và địa phương, cùng với việc xây dựng cơ sở dữ liệu, triển khai các giải pháp trọng tâm và phát triển nhân lực chất lượng cao.

Chính phủ đang đẩy mạnh phát triển dịch vụ công trực tuyến với mục tiêu toàn diện, đồng bộ và hiện đại, nhằm đáp ứng nhu cầu của người dân và doanh nghiệp. Theo kế hoạch, đến năm 2025, toàn bộ thủ tục hành chính đủ điều kiện sẽ được cung cấp trực tuyến trên Cổng Dịch vụ công quốc gia, giúp tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp.

Mục tiêu chung của Kế hoạch là đảm bảo chất lượng, thuận tiện, minh bạch, hiệu quả và tiết kiệm thời gian, chi phí cho người dân và doanh nghiệp. Người dân và doanh nghiệp có thể dễ dàng truy cập và sử dụng dịch vụ công trực tuyến theo hướng một cửa số quốc gia. Các cơ quan nhà nước sẽ chủ động phục vụ, phát triển các dịch vụ số mới, cá nhân hóa dựa trên dữ liệu.

Kế hoạch đề ra mục tiêu cụ thể đến năm 2025, duy trì hiệu quả 25 dịch vụ công toàn trình đã có, cung cấp 982 dịch vụ công có số lượng hồ sơ phát sinh tối thiểu 1.000 hồ sơ/năm/tỉnh. Đồng thời, triển khai dịch vụ công trực tuyến toàn trình với 82 nhóm thủ tục hành chính, hoàn thành tái cấu trúc 100% quy trình hành chính cấp tỉnh, cấp xã.

Để hiện thực hóa các mục tiêu đề ra, Kế hoạch đặt ra nhiều nhiệm vụ trọng tâm. Trong đó, ưu tiên hoàn thiện khung pháp lý, các bộ, ngành phối hợp với Bộ Tư pháp và Văn phòng Chính phủ rà soát, sửa đổi văn bản chuyên ngành theo hướng công nhận giá trị pháp lý của hồ sơ điện tử.

Bên cạnh đó, các địa phương sẽ xây dựng kế hoạch cung cấp dịch vụ công ích trực tuyến theo quy định tại Nghị định số 137/2024/NĐ-CP. Các cơ quan cũng phải điều chỉnh quy trình nội bộ, cắt giảm giấy tờ và tận dụng dữ liệu đã số hóa khi xử lý thủ tục hành chính.

Bộ Công an được giao chủ trì xây dựng quy định bắt buộc về chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan trong hệ thống chính trị. Song song, các bộ, ngành và địa phương phải hoàn thành số hóa toàn bộ hồ sơ, kết quả giải quyết thủ tục hành chính còn hiệu lực trong năm 2025.

Văn phòng Chính phủ chủ trì, phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Nội vụ ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến trên Cổng Dịch vụ công quốc gia. Dự kiến, thời gian trung bình từ lúc đăng nhập đến khi nộp hồ sơ thành công sẽ dưới 8 phút, thời gian xử lý hồ sơ giảm tối thiểu 20% so với hình thức trực tiếp và tỷ lệ hài lòng đạt tối thiểu 90% vào năm 2025.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, công tác cải cách hành chính đã đạt được nhiều kết quả tích cực, góp phần thúc đẩy hoạt động của bộ máy hành chính, nâng cao chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp. Những nỗ lực cải cách hành chính không chỉ dừng lại ở việc cải thiện quy trình, thủ tục mà còn tập trung vào việc nâng cao hiệu suất và hiệu quả quản lý của bộ máy hành chính.

Một trong những điểm nổi bật trong công tác cải cách hành chính 6 tháng đầu năm là việc chuẩn bị và triển khai quyết liệt mô hình chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 1/7/2025. Đây là một bước tiến quan trọng nhằm tinh giản bộ máy, nâng cao hiệu quả quản lý và giảm thiểu chi phí hành chính. Việc triển khai mô hình này không chỉ yêu cầu sự chuẩn bị kỹ lưỡng về mặt pháp lý, tổ chức bộ máy mà còn đòi hỏi sự sẵn sàng của các nguồn lực, bao gồm cả nguồn nhân lực và công nghệ thông tin.

Tại phiên họp lần thứ 3 của Ban Chỉ đạo của Chính phủ về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long đã báo cáo về kết quả thực hiện cải cách hành chính 6 tháng đầu năm và phương hướng, nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2025. Báo cáo cho thấy sự quyết tâm của Chính phủ trong việc đẩy mạnh cải cách hành chính, xem đây là một nhiệm vụ quan trọng trong công cuộc đổi mới và phát triển của đất nước.

Theo báo cáo, các nhiệm vụ trọng tâm trong 6 tháng cuối năm 2025 sẽ tập trung vào việc tiếp tục triển khai và hoàn thiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Ngoài ra, việc ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong hoạt động của bộ máy hành chính cũng sẽ được đẩy mạnh, nhằm nâng cao hiệu suất và chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp. Một nhiệm vụ quan trọng khác là tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của doanh nghiệp và khuyến khích đầu tư.

Nhìn chung, việc cải cách hành chính trong 6 tháng đầu năm 2025 đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Với các nhiệm vụ và giải pháp đã được xác định, hy vọng rằng trong 6 tháng cuối năm, công tác cải cách hành chính sẽ tiếp tục đạt được những thành tựu quan trọng, góp phần xây dựng một nền hành chính hiện đại, hiệu quả và phục vụ tốt hơn cho người dân và doanh nghiệp.

Đề cập đến những mục tiêu và nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới, Thứ trưởng Bộ Nội vụ nhấn mạnh cần phải tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, chuyển đổi số và áp dụng khoa học công nghệ trong hoạt động của bộ máy hành chính. Điều này không chỉ giúp nâng cao hiệu suất của bộ máy hành chính mà còn góp phần xây dựng một nền hành chính điện tử, hiện đại và phục vụ tốt hơn cho sự phát triển của đất nước.