Chẩn đoán sớm – Tapchilamdep.net https://tapchilamdep.net Tap chí làm đẹp Việt Nam Sat, 11 Oct 2025 11:11:51 +0000 vi hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.7.4 https://cloud.linh.pro/tapchilamdep/2025/08/tapchilamdep.svg Chẩn đoán sớm – Tapchilamdep.net https://tapchilamdep.net 32 32 Ứng dụng công nghệ hiện đại trong tầm soát và điều trị bệnh không lây nhiễm https://tapchilamdep.net/ung-dung-cong-nghe-hien-dai-trong-tam-soat-va-dieu-tri-benh-khong-lay-nhiem/ Sat, 11 Oct 2025 11:11:48 +0000 https://tapchilamdep.net/ung-dung-cong-nghe-hien-dai-trong-tam-soat-va-dieu-tri-benh-khong-lay-nhiem/

Ở Việt Nam, bệnh không lây nhiễm đang trở thành một gánh nặng nghiêm trọng đối với hệ thống y tế và toàn xã hội. Theo thống kê, đây là nguyên nhân gây ra tới 80% số ca tử vong tại Việt Nam. Nhóm bệnh này thường có đặc điểm khởi phát âm thầm, tiến triển kéo dài và để lại hậu quả nặng nề nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Các yếu tố nguy cơ phổ biến bao gồm hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia, ăn uống thiếu rau quả, tiêu thụ muối cao, ít vận động và tình trạng căng thẳng kéo dài. Đặc biệt, người thừa cân, béo phì hoặc có rối loạn lipid máu là những đối tượng có nguy cơ cao mắc các bệnh tim mạch, đái tháo đường, ung thư và bệnh hô hấp mạn tính.

Giáo sư Nguyễn Viết Tiến, Phó chủ tịch Hội đồng Y khoa Quốc gia, gọi các bệnh này là “những cơn sóng ngầm” âm thầm gây tổn thất cho sức khỏe cộng đồng. Theo ông, bệnh tim mạch hiện đang cướp đi sinh mạng của khoảng 200.000 người mỗi năm, gần 183.000 ca ung thư mới được phát hiện và hơn 122.000 người tử vong vì ung thư hàng năm. Tỷ lệ người trưởng thành mắc bệnh đái tháo đường đã lên đến 5,4%, trong khi bệnh hô hấp mạn tính đang ảnh hưởng đến 4,2% dân số trên 40 tuổi.

Một thực trạng đáng lo ngại là phần lớn bệnh nhân chỉ được phát hiện khi bệnh đã ở giai đoạn muộn. Ví dụ, khoảng 65% bệnh nhân ung thư phổi được chẩn đoán ở giai đoạn 3 hoặc 4, khi cơ hội điều trị khỏi rất thấp. Tương tự, khoảng một nửa số người mắc tăng huyết áp không biết mình bị bệnh và chỉ một phần ba số bệnh nhân được điều trị đúng cách. Việc phát hiện muộn không chỉ khiến hiệu quả điều trị thấp mà còn làm gia tăng chi phí và tỷ lệ biến chứng nặng, thậm chí tử vong.

Trong bối cảnh đó, việc chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời được xem là chiến lược sống còn. Giáo sư Nguyễn Văn Kính, Phó chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam, nhấn mạnh vai trò quan trọng của y học cá thể hóa và các công nghệ chẩn đoán tiên tiến. Nhờ vào các xét nghiệm sinh học phân tử, bác sĩ có thể theo dõi sự phát triển của bệnh và đưa ra phác đồ điều trị cá nhân hóa phù hợp với từng người bệnh. WHO cũng đã có những hướng dẫn và hỗ trợ kỹ thuật để giúp Việt Nam xây dựng và triển khai các chương trình phòng chống bệnh không lây nhiễm.

Không chỉ ảnh hưởng đến nhóm người trưởng thành, bệnh không lây nhiễm còn đang gia tăng mạnh mẽ ở người cao tuổi. Theo PGS. Nguyễn Văn Tân (Trường Đại học Y dược TP.HCM), tuổi thọ người Việt đang tăng nhưng tình trạng sức khỏe ở người cao tuổi lại suy giảm nhanh theo tuổi. Có tới 75,57% người cao tuổi mắc từ một đến hai bệnh mạn tính, trong khi tỷ lệ mắc ba bệnh trở lên cũng tăng ở nhóm tuổi trên 80. Chi phí chăm sóc sức khỏe cho nhóm dân số này cao gấp 7-8 lần so với trẻ em, tạo áp lực lớn lên hệ thống y tế.

Một trong những vấn đề nghiêm trọng khác là rối loạn mỡ máu. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM cho biết, trong vòng 10 năm qua, tỷ lệ người Việt Nam có hàm lượng cholesterol máu cao đã tăng từ 30,2% lên 44,1%, gần một nửa dân số. CDC và các tổ chức y tế khác đã có những cảnh báo về nguy cơ của rối loạn mỡ máu và các biện pháp phòng ngừa.

Bộ Y tế và Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã hợp tác xây dựng mô hình chăm sóc sức khỏe ban đầu tích hợp, nhằm đưa công tác phát hiện và điều trị bệnh không lây nhiễm về tuyến cơ sở. Các trạm y tế xã hiện có thể chẩn đoán và quản lý đến 80% các trường hợp tăng huyết áp và đái tháo đường ở mức độ nhẹ và trung bình. Cán bộ y tế được tập huấn sử dụng phác đồ đơn giản và bộ công cụ quản lý bệnh chuẩn hóa toàn quốc.

Nhờ mô hình này, chỉ trong một năm (từ tháng 2/2023 đến tháng 1/2024), số bệnh nhân tăng huyết áp đến khám đã tăng gần gấp đôi, số bệnh nhân đái tháo đường tăng gần gấp bốn lần. Tỷ lệ kiểm soát huyết áp và đường huyết cải thiện rõ rệt, đồng thời nguồn cung thuốc điều trị tại cơ sở cũng được bảo đảm hơn. WHO đã đánh giá cao mô hình này và sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trong việc triển khai và mở rộng mô hình.

TS. Angela Pratt, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam, nhận định, hệ thống y tế Việt Nam đang đứng trước thời điểm quan trọng. Dân số già hóa, bệnh tật thay đổi và kinh tế tăng trưởng nhanh đòi hỏi một mô hình y tế tích hợp, chủ động, gần dân hơn. WHO tự hào đồng hành cùng Bộ Y tế trong việc đưa các dịch vụ chăm sóc thiết yếu đến gần hơn với người dân.

Mô hình này không chỉ tập trung vào các bệnh tim mạch và đái tháo đường, mà trong tương lai sẽ được mở rộng để quản lý cả bệnh trầm cảm, HIV/AIDS, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen suyễn tại tuyến y tế cơ sở. Đây là bước đi chiến lược nhằm giảm tải cho tuyến trên, đồng thời giúp người bệnh tiếp cận dịch vụ y tế kịp thời, hiệu quả và tiết kiệm chi phí.

Khi được hỏi về biện pháp ứng phó với gánh nặng bệnh không lây nhiễm, các chuyên gia đều nhấn mạnh rằng, bệnh không lây nhiễm hoàn toàn có thể phòng ngừa được. Mỗi người dân cần chủ động theo dõi sức khỏe, duy trì lối sống lành mạnh, tầm soát định kỳ và tuân thủ điều trị khi mắc bệnh. Phát hiện sớm chính là yếu tố quan trọng nhất để điều trị thành công và giảm thiểu gánh nặng y tế, xã hội lẫn tài chính cho cá nhân và quốc gia.

]]>
Bệnh viện Việt Nam đầu tư máy cắt lớp lượng tử thế giới để tầm soát ung thư, đột quỵ chính xác https://tapchilamdep.net/benh-vien-viet-nam-dau-tu-may-cat-lop-luong-tu-the-gioi-de-tam-soat-ung-thu-dot-quy-chinh-xac/ Fri, 19 Sep 2025 09:24:28 +0000 https://tapchilamdep.net/benh-vien-viet-nam-dau-tu-may-cat-lop-luong-tu-the-gioi-de-tam-soat-ung-thu-dot-quy-chinh-xac/

Ngày 7/8 sắp tới, Bệnh viện Phương Đông sẽ chính thức vận hành hệ thống cắt lớp lượng tử Naeotom Alpha, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực chẩn đoán hình ảnh y khoa. Sự kiện này hứa hẹn mang lại cơ hội cho người dân Việt Nam, đặc biệt ở miền Bắc, tiếp cận với công nghệ tầm soát sức khỏe hiện đại nhất thế giới mà không cần phải ra nước ngoài.

CT đếm photon an toàn với cả trẻ em và phụ nữ mang thai (nếu có chỉ định).
CT đếm photon an toàn với cả trẻ em và phụ nữ mang thai (nếu có chỉ định).

Naeotom Alpha là hệ thống chụp cắt lớp lượng tử toàn thân duy nhất được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) công nhận lâm sàng. Với công nghệ vượt trội, hệ thống này đã phá vỡ mọi giới hạn về lát cắt trong chụp CT, mang lại hình ảnh sắc nét nhất thế giới, lên đến 110 micro mét. Đặc biệt, Naeotom Alpha hữu ích trong tầm soát sớm đột quỵ, tim mạch, ung bướu cũng như nhiều mầm mống bệnh lý trong cơ thể.

NAEOTOM Alpha có đường kính lỗ gantry 82cm tạo sự thoải mái cho người chụp.
NAEOTOM Alpha có đường kính lỗ gantry 82cm tạo sự thoải mái cho người chụp.

Một trong những tính năng nổi bật của Naeotom Alpha là khả năng chụp với lát cắt mỏng nhất thế giới, chỉ 0.2 mm. Điều này cho phép hệ thống trả kết quả đánh giá mạch vành ở mọi điểm vôi hóa, chẩn đoán kích thước mạch vành tương đồng nhất với hình chụp mạch can thiệp. Độ chính xác rất cao nên có thể giảm thiểu việc thực hiện thêm các thủ thuật xâm lấn như chụp động mạch vành để chẩn đoán ở các bệnh nhân nguy cơ cao.

120 tỷ đồng là giá trị của hệ thống Naeotom Alpha tại BV Phương Đông
120 tỷ đồng là giá trị của hệ thống Naeotom Alpha tại BV Phương Đông

Naeotom Alpha cũng tích hợp toàn diện trí tuệ nhân tạo (AI), giúp phát hiện chính xác tổn thương siêu nhỏ rất nhanh, nâng cao giá trị chẩn đoán và độ an toàn cho bệnh nhân. Công nghệ này giảm thiểu liều tia X sử dụng, với lượng bức xạ chỉ tương đương như môi trường tự nhiên, giảm tới khoảng 90% so với CT dòng thấp. Nỗi lo về phơi nhiễm bức xạ gần như được xóa bỏ. Lượng thuốc cản quang dùng cũng giảm tới 68%, giúp hạn chế nguy cơ suy thận hay các tác dụng phụ khác.

Với những tính năng ưu việt đó, hệ thống Naeotom Alpha có thể nhìn thấy rõ từng bất thường siêu nhỏ như nốt mờ dưới 3 mm ở phổi, tổn thương biểu mô gan dưới 1 cm hay phát hiện vi vôi hóa. Từ đó, bác sĩ dễ dàng phát hiện mầm mống giai đoạn sớm của các loại ung thư phổ biến như ung thư phổi, ung thư gan, ung thư vú, ung thư não.

Việc tầm soát sức khỏe định kỳ với các danh mục khám có chụp CT công nghệ đếm photon trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Người dân có thể nắm bắt những lợi ích vàng trong tầm soát chủ động của Naeotom Alpha mà không phải lo lắng về các rủi ro cho sức khỏe.

Sự ra đời của hệ thống Naeotom Alpha tại Bệnh viện Phương Đông đánh dấu một bước tiến quan trọng trong nâng cao hiệu quả chẩn đoán sớm và điều trị các bệnh lý nguy hiểm, mang lại hy vọng sống khỏe mạnh cho hàng triệu người.

]]>
Phát hiện đột phá: Xét nghiệm máu phát hiện ung thư trước khi có triệu chứng lâm sàng https://tapchilamdep.net/phat-hien-dot-pha-xet-nghiem-mau-phat-hien-ung-thu-truoc-khi-co-trieu-chung-lam-sang/ Fri, 08 Aug 2025 17:11:01 +0000 https://tapchilamdep.net/phat-hien-dot-pha-xet-nghiem-mau-phat-hien-ung-thu-truoc-khi-co-trieu-chung-lam-sang/

Các nhà khoa học tại Đại học Johns Hopkins đã đạt được một bước tiến quan trọng trong việc phát hiện ung thư sớm thông qua một xét nghiệm máu đơn giản. Nghiên cứu của họ, được công bố trên tạp chí Cancer Discovery, cho thấy rằng xét nghiệm máu có thể phát hiện DNA của tế bào ung thư hơn ba năm trước khi bệnh nhân được chẩn đoán lâm sàng.

Xét nghiệm gọi là phát hiện ung thư sớm đa loại (MCED) này có thể cách mạng hóa điều trị ung thư bằng cách cung cấp cho bệnh nhân nhiều lựa chọn điều trị hơn. “Ba năm trước cung cấp thời gian để can thiệp,” tác giả chính Yuxuan Wang, một bác sĩ ung thư tại Trường Y Đại học Johns Hopkins, cho biết. “Các khối u có khả năng ít tiến triển hơn và có nhiều khả năng được chữa khỏi.”

Các nhà nghiên cứu đã phân tích các mẫu máu thu thập được từ một nghiên cứu lớn được tài trợ bởi Viện Y tế Quốc gia để điều tra các yếu tố nguy cơ của bệnh tim mạch bắt đầu từ những năm 1980. Họ tập trung vào 52 cá nhân từ nghiên cứu đó – một nửa được chẩn đoán mắc ung thư trong vòng sáu tháng sau khi lấy máu, và một nửa không bị.

Sử dụng kỹ thuật chính xác và nhạy cảm gọi là giải trình tự toàn bộ hệ gen, nhóm nghiên cứu đã tìm kiếm các dấu hiệu DNA do khối u ung thư thải ra trong các mẫu máu. Xét nghiệm MCED đã xác định chính xác tám người tham gia có dấu hiệu sớm của ung thư – tất cả tám người này đều được chẩn đoán trong vòng bốn tháng sau khi xét nghiệm máu.

Đối với sáu người trong số đó, các mẫu máu từ 3,1 đến 3,5 năm trước đó có sẵn, và đáng chú ý là các nhà nghiên cứu đã có thể phát hiện ra các đột biến liên quan đến khối u trong bốn trường hợp đó. Mặc dù chỉ cung cấp một số ví dụ, nghiên cứu này mang lại hy vọng rằng xét nghiệm máu có thể giúp tìm ra ung thư trước khi các triệu chứng khác xuất hiện.

“Điều đó sẽ thay đổi đáng kể kết quả cho bệnh nhân của chúng tôi,” Wang cho biết. Ngoài nghiên cứu gần đây này, các thử nghiệm khác đang được tiến hành để kiểm tra hiệu quả của việc tìm kiếm DNA ung thư trong máu.

Trong một nghiên cứu được công bố vào tháng 3, xét nghiệm máu đã phát hiện ra sự tái phát của ung thư phổi gần năm tháng trước khi các dấu hiệu của bệnh xuất hiện trong kết quả hình ảnh. William Grady, một bác sĩ tiêu hóa tại Đại học Washington, người điều trị ung thư, cho biết kết quả của nghiên cứu mới này là “khá thuyết phục”.

Ông hình dung một thời điểm trong tương lai, khi bệnh nhân được phát hiện có DNA khối u trong máu có thể nhận được “liệu pháp mà về cơ bản sẽ loại bỏ những tiền ung thư đó”. Tuy nhiên, xét nghiệm phát hiện ung thư sớm vẫn còn một chặng đường dài trước khi có thể tiếp cận được với công chúng.

Một số bác sĩ lâm sàng có những nghi ngờ. “Điều chúng tôi thực sự không biết là cách sử dụng tốt nhất – tôi không chắc rằng những xét nghiệm này là tối ưu cho mọi người có nguy cơ thấp,” Lori Minasian, phó giám đốc Phân ban Phòng ngừa Ung thư tại Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ, cho biết.

Tuy nhiên, bà thêm rằng “chúng tốt đến mức chúng tôi muốn nghiên cứu chúng để có thể tìm ra cách sử dụng chúng đúng cách, để mọi người đều được hưởng lợi”. Ngoài ra, mặc dù một số bác sĩ ung thư cho rằng việc phát hiện sớm ung thư cải thiện kết quả cho bệnh nhân, nhưng họ vẫn đang chờ đợi dữ liệu lâm sàng để chứng minh rằng những xét nghiệm máu này có thể cứu sống bệnh nhân.

Hiện tại, Wang và nhóm của cô đang làm việc để xác thực phát hiện của họ với kích thước dân số lớn hơn, cô cho biết. “Kết quả đủ hứa hẹn để chúng tôi quay lại và xem xét thêm bệnh nhân”. Nickolas Papadopoulos, một bác sĩ ung thư tại Johns Hopkins và tác giả cao cấp của nghiên cứu, thừa nhận rằng việc phát hiện ung thư nhiều năm trước khi chẩn đoán lâm sàng có thể giúp quản lý với kết quả thuận lợi hơn.

“Tất nhiên, chúng tôi cần xác định các phương pháp theo dõi lâm sàng phù hợp sau khi xét nghiệm dương tính đối với những ung thư này,” ông cho biết. Việc tìm ra các phương pháp tốt nhất cho việc thực hiện xét nghiệm MCED sẽ là một bước quan trọng tiếp theo trong việc phát triển công cụ này.

]]>