Trong nỗ lực đẩy mạnh chuyển đổi số tại địa phương, một mô hình “lớp học số” độc đáo đang được triển khai tại TP.HCM. Các quán cà phê và khu phố trở thành không gian học tập nơi người dân có thể dễ dàng tiếp cận và làm quen với các nền tảng số. Mô hình này được thực hiện bởi các bạn trẻ tình nguyện viên, những người đã được đào tạo kỹ lưỡng về cách sử dụng và hướng dẫn người dùng các nền tảng số.

Thực tế, tại một quán cà phê trên đường Nguyễn Xí, phường Bình Thạnh, không khí học tập trở nên sôi động khi các tình nguyện viên hướng dẫn người dân sử dụng điện thoại thông minh để thực hiện các thao tác như cài đặt VNeID, đăng ký khám bệnh online, chuyển tiền không dùng tiền mặt, tra cứu dịch vụ công, hay sử dụng các nền tảng số khác. Ông Ngô Văn Tá, một cựu chiến binh đã chia sẻ trải nghiệm tích cực của mình khi được hướng dẫn tận tình bởi các tình nguyện viên trẻ. Từ việc chỉ biết sử dụng điện thoại để gọi và nhận cuộc gọi, ông đã có thể thành thạo một số ứng dụng hữu ích sau một thời gian ngắn học tập.

Chủ quán cà phê, anh Nguyễn Hải Long, bày tỏ sự ủng hộ đối với mô hình “lớp học chuyển đổi số” đặc biệt này. Dù quán đang kinh doanh, anh vẫn sẵn sàng nhường không gian cho hoạt động này, đánh giá cao tính thiết thực và lợi ích mà mô hình mang lại cho cộng đồng.

Không chỉ tại quán cà phê, các bạn trẻ tình nguyện viên cũng tổ chức các buổi hướng dẫn tại khu phố 15, đường Chu Văn An. Tại đây, họ giúp người dân cài đặt ứng dụng VssID, hướng dẫn thủ tục hành chính điện tử mức độ 3-4, và tư vấn cách sử dụng tài khoản công dân số để mang lại sự tiện lợi trong đời sống hàng ngày.

Chuyển đổi số từ cơ sở là mục tiêu chính của phong trào “Bình dân học vụ số” do Đảng ủy, HĐND, UBND và Ủy ban MTTQ Việt Nam phường Bình Thạnh tổ chức. Phong trào này đặt ra mục tiêu phổ cập kiến thức và kỹ năng số cơ bản cho người dân ở tất cả các nhóm tuổi và ngành nghề, từ cán bộ hưu trí, lao động phổ thông đến tiểu thương, sinh viên, và người cao tuổi.

Ông Vũ Ngọc Tuất, Bí thư Đảng ủy phường Bình Thạnh, cho biết mỗi khu phố sẽ có một nhóm học chuyển đổi số, với các lớp học được tổ chức linh hoạt tại nhà văn hóa, điểm sinh hoạt cộng đồng, hoặc tại các quán cà phê, nhà dân. Các hình thức giảng dạy có thể là trực tiếp, trực tuyến, hoặc kèm 1:1, đảm bảo nội dung gần gũi, dễ thực hành, và đáp ứng nhu cầu thực tế của người dân.

Nhằm tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ, phường Bình Thạnh đã khởi động đợt thi đua cao điểm trong 100 ngày. Các chỉ tiêu cụ thể được đưa ra bao gồm: 100% thủ tục hành chính được niêm yết, số hóa; 100% văn bản hành chính trao đổi qua môi trường điện tử; tỷ lệ hồ sơ giải quyết đúng hạn từ 98% trở lên; mức độ hài lòng của người dân từ 95% trở lên; và mỗi đơn vị có ít nhất 1 sáng kiến cải cách hành chính hoặc chuyển đổi số.

Cùng với đó, 53 khu phố trên địa bàn đã đăng ký 140 công trình thi đua, tập trung vào nâng cấp hạ tầng, cải tạo cảnh quan, chăm lo an sinh xã hội, xây dựng tuyến phố văn minh, thân thiện môi trường. Tổng kinh phí vận động từ nguồn xã hội hóa lên đến hơn 2 tỷ đồng.

Bà Hoàng Mai Quỳnh Hoa, Chủ tịch Ủy ban MFTQ Việt Nam phường Bình Thạnh, chia sẻ rằng mục tiêu của chương trình không chỉ là tổ chức các hoạt động hình thức, mà thông qua đội hình xung kích và các lớp học chuyển đổi số ở từng khu phố, người dân sẽ hình thành thói quen học tập suốt đời, tiếp cận công nghệ một cách chủ động. Từ đó, xây dựng nền tảng công dân số thật sự cụ thể, thiết thực, và không chỉ là khẩu hiệu.

Chiều ngày 1/8, tại Hà Nội, Ủy ban Nhân dân (UBND) xã Vân Đình đã phát động phong trào ‘Bình dân học vụ số’ với mục tiêu đưa công nghệ số đến gần hơn với người dân. Đây là một bước chuyển mình mạnh mẽ trong tư duy phục vụ, lấy sự hài lòng của người dân làm thước đo.

Phong trào này cũng nhằm triển khai Chỉ thị số 11/CT-UBND ngày 24/7/2025 của UBND thành phố Hà Nội về thực hiện ‘Chiến dịch 45 ngày đêm ra quân hỗ trợ hoạt động chuyển đổi số tại các xã, phường trong giai đoạn đầu vận hành chính quyền địa phương hai cấp’. Tại hội nghị, Tiến sĩ Nguyễn Nhật Quang, Viện trưởng Viện Khoa học và Công nghệ – VINASA, Thành viên Hội đồng Tư vấn quốc gia, Hội đồng Tư vấn Thành ủy, Ban Chỉ đạo Chuyển đổi số thành phố trình bày những nội dung trọng tâm, cốt lõi của Chỉ thị số 11/CT-UBND.

Tiến sĩ Nguyễn Nhật Quang nhấn mạnh tầm quan trọng của cấp xã trong công cuộc chuyển đổi số. Ông cho rằng, xã là ‘tuyến đầu’ trong việc cung cấp dịch vụ công, là nơi trực tiếp tiếp xúc với người dân. Do đó, việc xây dựng cơ sở dữ liệu dân cư ‘đúng – đủ – sạch – sống’ là nền tảng cốt lõi để các hoạt động số hóa phát huy hiệu quả.

Mô hình ‘Bình dân học vụ số’ mà ông giới thiệu đã nhận được sự hưởng ứng mạnh mẽ. Đây là một phương pháp tiếp cận sáng tạo, lấy con người làm trung tâm, dữ liệu làm nền tảng. Thay vì triển khai đại trà một cách máy móc, mô hình này tập trung vào việc đào tạo các ‘hạt nhân’ nòng cốt tại địa phương, từ đó lan tỏa kiến thức và kỹ năng số hóa đến toàn thể cộng đồng.

Bên cạnh đó, hội nghị cũng được lắng nghe những chia sẻ đầy thiết thực từ ông Nguyễn Văn Khánh, một chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI). Ông đã trình bày những mô hình và cách làm hiệu quả trong việc ứng dụng công nghệ số vào đời sống, đặc biệt là việc tích hợp các nền tảng số để phục vụ nhu cầu của người dân.

Sự có mặt của các chuyên gia đã giúp các đại biểu, cán bộ cơ sở giải đáp được nhiều vướng mắc, đồng thời gợi mở những hướng đi mới, sáng tạo trong việc triển khai chuyển đổi số.

Chủ tịch UBND xã Vân Đình Nguyễn Ngọc Điệp cho biết, việc triển khai Chỉ thị số 11 và phong trào ‘Bình dân học vụ số’ là nhiệm vụ trọng tâm, không chỉ mang tính phong trào, mà là yêu cầu tất yếu trong xây dựng chính quyền hiện đại, nâng cao hiệu quả phục vụ Nhân dân.

Trong bối cảnh đó, vai trò của đoàn viên, thanh niên được Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Bùi Thị Thu Hiền đặc biệt nhấn mạnh. Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Bùi Thị Thu Hiền chỉ đạo 100% các chi bộ phải tổ chức sinh hoạt chuyên đề về chuyển đổi số, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các trung tâm công nghệ và trường đại học để huy động đội ngũ sinh viên tình nguyện.

Họ sẽ là những ‘hạt nhân’ trẻ trung, nhiệt huyết, trực tiếp ‘cầm tay chỉ việc’ hướng dẫn người dân sử dụng các ứng dụng số, thực hiện các thủ tục hành chính trực tuyến.

Hưởng ứng lời kêu gọi đó, Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc xã, Bí thư Đoàn Thanh niên xã Vân Đình Doãn Hồng Việt cho rằng, phong trào sẽ thổi một luồng gió mới, khơi dậy tinh thần xung kích, tình nguyện của tuổi trẻ.

Với sức trẻ và sự nhiệt huyết, thanh niên sẽ là cầu nối đưa công nghệ số đến với từng hộ gia đình, giúp người dân thấy được những lợi ích thiết thực của việc chuyển đổi số.

‘Hưởng ứng phát động của UBND xã trong phong trào ‘Bình dân học vụ số’ và ‘Chiến dịch 45 ngày đêm ra quân hỗ trợ hoạt động chuyển đổi số’, Đoàn Thanh niên xã luôn sẵn sàng thực hiện mọi nhiệm vụ.

Đặc biệt, Đoàn xã chuẩn bị sẵn nhân lực sẵn sàng ‘đi từng ngõ, gõ từng nhà’ hỗ trợ người dân chuyển đổi số’, anh Việt chia sẻ.

Anh Việt cho biết thêm, trước đó, ngay từ ngày đầu vận hành chính quyền địa phương hai cấp, Đoàn xã Vân Đình đã thành lập đội hình thanh niên tình nguyện hỗ trợ người dân tại Điểm phục vụ hành chính công cũng như chuyển đổi số cộng đồng.

Với mục tiêu rõ ràng, chiến dịch này sẽ là bước đệm quan trọng trong giai đoạn đầu vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, giúp người dân và doanh nghiệp tiếp cận, sử dụng các dịch vụ công một cách thuận lợi nhất.

Trường Sĩ quan Thông tin đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận trong việc xây dựng mô hình nhà trường thông minh và chuyển đổi số. Một trong những kết quả nổi bật của trường trong lĩnh vực này là việc xây dựng thư viện số. Thượng tá Quân nhân chuyên nghiệp Vũ Hải Sơn, Phụ trách Thư viện, Ban Khoa học quân sự, cho biết thư viện số của trường đã được xây dựng từ năm 2009 và đã kết nối với mạng thông tin khoa học quân sự của Bộ Quốc phòng và 33/36 thư viện trong hệ thống thư viện số toàn quân.

Bạn đọc có thể truy cập để khai thác tài liệu từ các địa điểm có kết nối mạng LAN nhà trường. Thư viện số hiện có 1.723 đầu sách và cơ sở dữ liệu thư mục gồm 28.813 biểu ghi sách, tài liệu thuộc nhiều chuyên ngành, lĩnh vực khác nhau. Trung bình mỗi năm, Trung tâm Học liệu – Thư viện phục vụ 26.500 lượt bạn đọc học tập, nghiên cứu, tham khảo, mượn, trả sách.

Trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, nghiên cứu khoa học, việc chuyển đổi số được thực hiện hiệu quả. Nhà trường đã xây dựng, tích hợp, liên thông hệ thống dữ liệu số phục vụ giáo dục – đào tạo, duy trì hoạt động trên 2 cổng thông tin điện tử. Công tác quản lý, thống kê, giám sát, khảo thí… của nhà trường đều đã chuyển sang ứng dụng chuyển đổi số. Hệ thống tài liệu, bài giảng điện tử thuộc chương trình đào tạo các đối tượng đều được số hóa, tích hợp với thư viện điện tử.

Trường Sĩ quan Thông tin cũng đã triển khai rộng rãi phong trào ‘Bình dân học vụ số’ trong nhà trường. Việc ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số của nhà trường còn được triển khai, ứng dụng hầu hết trên mọi hoạt động các lĩnh vực công tác của các cơ quan, đơn vị của nhà trường.

Đại tá, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Xuân Hùng, Hiệu trưởng Trường Sĩ quan Thông tin, cho biết thời gian tới, trường sẽ tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp về nâng cấp hạ tầng số, nền tảng số, dữ liệu số dùng chung trong nhà trường; đẩy mạnh chuyển đổi số trong dạy, học, kiểm tra, đánh giá kết quả người học dựa trên ứng dụng nền tảng số; kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục – đào tạo với nghiên cứu khoa học, ứng dụng hiệu quả các thành tựu của công nghệ 4.0, trí tuệ nhân tạo để nâng cao chất lượng chuyển đổi số.

Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Lâm Đồng đã mới đây ban hành tài liệu “Bình dân học vụ số” nhằm triển khai rộng rãi phong trào “Bình dân học vụ số” trên toàn tỉnh. Mục tiêu của phong trào là phổ cập kỹ năng số cơ bản đến tất cả các xã, phường, đặc khu và các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn tỉnh.

Theo đó, Sở Khoa học và Công nghệ Lâm Đồng đề nghị các cơ quan, đơn vị, địa phương và trường học trên địa bàn tỉnh tích cực tuyên truyền và phát động phong trào học tập kỹ năng số thông qua nền tảng trực tuyến https://binhdanhocvuso.gov.vn và chuyên trang sổ tay “Bình dân học vụ số” tại địa chỉ https://binhdanhocvuso.lamdong.gov.vn.

Người tham gia học tập sẽ sử dụng tài khoản VNeID để đăng nhập vào hệ thống khóa học số hóa, bao gồm tài liệu đọc, video bài giảng, kiểm tra trực tuyến và theo dõi tiến độ học tập. Hệ thống này được thiết kế để đảm bảo việc học theo lộ trình, có kiểm tra tự động và cấp chứng nhận hoàn thành. Ưu điểm của hệ thống là cho phép học linh hoạt, mọi lúc, mọi nơi, phù hợp với cả người trẻ và người lớn tuổi.

UBND cấp xã sẽ chỉ đạo các tổ công nghệ số cộng đồng hỗ trợ người dân truy cập và tham gia học tập. Ngoài ra, Tỉnh đoàn sẽ phát động phong trào học tập kỹ năng số trong đoàn viên thanh niên và lan tỏa phong trào này trong cộng đồng.

Lãnh đạo Sở Khoa học và Công nghệ Lâm Đồng cho biết, phong trào “Bình dân học vụ số” được kỳ vọng sẽ tạo ra bước chuyển mạnh mẽ trong nâng cao dân trí số, thu hẹp khoảng cách số và chuẩn bị nguồn nhân lực chất lượng để thích ứng với quá trình chuyển đổi số toàn diện của tỉnh Lâm Đồng trong thời gian tới.