Ngày 2 tháng 8, tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, triển lãm mỹ thuật ứng dụng “Nam Tước – Những mảnh ghép” đã khai mạc, mang đến một không gian nghệ thuật độc đáo và sáng tạo. Triển lãm này tôn vinh giá trị gốm truyền thống Việt Nam và ứng dụng trong xây dựng, điêu khắc kiến trúc nghệ thuật.

Đến dự lễ khai mạc có ông Nguyễn Anh Minh, Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam; nhà sử học Dương Trung Quốc; ông Lương Xuân Đoàn, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam; ông Vương Mạnh Tuấn, Chủ tịch Hội Nghệ nhân làng gốm cổ truyền Bát Tràng; bà Hà Thị Vinh, Chủ tịch Hiệp hội Thủ công mỹ nghệ và làng nghề Hà Nội…

Triển lãm giới thiệu các tác phẩm mỹ thuật ứng dụng của nghệ nhân ưu tú Trần Nam Tước, mang đậm dấu ấn cá nhân và tư duy riêng có. Với 35 tác phẩm trưng bày, đa dạng về chất liệu và theo từng năm sáng tác, triển lãm “Nam Tước – Những mảnh ghép” là một dịp để công chúng thưởng lãm và trải nghiệm.

Không gian trưng bày được chia thành 3 phần chính. Phần 1 trưng bày các hình khối điêu khắc, trang trí truyền thống bằng chất liệu gốm, đất nung. Phần 2 giới thiệu các mảng chạm khắc gỗ, tiêu biểu là những điển tích như “Tứ đại con gà (ò ó o o)”, bộ cửa 12 cánh Trung Hiếu Môn – tác phẩm giúp nghệ nhân Trần Nam Tước đoạt giải Nhất Mỹ thuật ứng dụng toàn quốc lần thứ 4 năm 2019. Phần 3 trưng bày các bản vẽ tay thủ công, tư liệu thiết kế đã được nghệ nhân ưu tú Trần Nam Tước ứng dụng vào nhiều công trình trong suốt 25 năm làm nghề.

Các tác phẩm vừa mang tính ứng dụng cao nhưng vẫn giữ được giá trị nghệ thuật sâu sắc, hòa quyện giữa hơi thở đương đại và nét văn hóa cổ xưa, mang phong cách của nghệ nhân ưu tú Trần Nam Tước – người thợ gốm “bách nghệ” tài hoa của làng gốm Bát Tràng.

Tại triển lãm, Trần Nam Tước đóng vai trò vừa là người nghệ nhân sáng tạo nên tác phẩm, vừa là người kể chuyện, người truyền tải những giá trị văn hóa truyền thống thông qua ngôn ngữ nghệ thuật đương đại.

Sinh ra và lớn lên từ vùng quê lúa, nghệ nhân Trần Nam Tước cho biết, cả tuổi thơ ông ngụp lặn với sông hồ và sự mặn mòi của biển cả, trên lưng trâu, cùng cánh diều no gió, rồi lang thang trên khắp nẻo đường quê – sớm bén duyên với đất và lửa quê mình, qua các lò nung gạch thủ công.

Mãi đến năm 1997, ông mới biết đến gốm Bát Tràng, một dòng gốm có men và có rất nhiều phong cách chế tác để được “vùng vẫy” thoải mái sáng tạo để khám phá bản thân, trải nghiệm cuộc sống và tự do với đất.

“Sau 30 năm, tôi sinh sống và làm việc trải qua bao thứ nghề có lẽ gốm mãi là người thầy, mà tôi luôn là một kẻ học trò dốt. Vì đất và lửa không dễ gì cho tôi tùy tiện với nó. Bởi trong đất biết bao nhiêu những linh hồn kim cổ, gửi vào đây xương máu của giống nòi. Nay tôi làm và tri ân những anh hùng kiệt hiệt, nương gốm Bát Tràng là cầu nối cho những người thợ như tôi, được tạo tác và kế truyền những tinh hoa của các bậc tiền nhân thủa trước”, nghệ nhân Trần Nam Tước chia sẻ.

Triển lãm diễn ra từ ngày 2 – 12 tháng 8 tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, mời quý vị tham quan và trải nghiệm. Đây là một dịp để công chúng thưởng lãm và tìm hiểu về giá trị gốm truyền thống Việt Nam và ứng dụng trong xây dựng, điêu khắc kiến trúc nghệ thuật.

Ngày gần đây, họa sĩ Trần Thanh Thục đã có buổi chia sẻ đặc biệt tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam trong khuôn khổ chuỗi chương trình ‘Art Talk – Những nẻo đường nghệ thuật’. Với chủ đề ‘Trần Thanh Thục – Lặng lẽ một dòng tranh vải’, buổi giao lưu đã hé mở hành trình hơn 40 năm gắn bó với tranh vải của nữ họa sĩ.

Tranh vải, một chất liệu độc đáo và đầy thách thức trong mỹ thuật đương đại, không phải là lựa chọn phổ biến trong giới nghệ thuật. Tuy nhiên, với Trần Thanh Thục, đây là ngôn ngữ phù hợp nhất để kể những câu chuyện về ký ức, thiên nhiên, phụ nữ, thân phận và những góc nhìn đời thường. Những tác phẩm của họa sĩ không chỉ dừng lại ở giá trị thẩm mỹ mà còn ẩn chứa những lớp ý nghĩa sâu sắc.

Các tác phẩm của họa sĩ Trần Thanh Thục như những bài thơ thị giác, tái hiện cảnh sắc thiên nhiên, hình ảnh thiếu nữ, mái nhà xưa, con thuyền, lũy tre… bằng lớp lang màu sắc trầm ấm và bố cục dung dị. Tại buổi trò chuyện, họa sĩ đã chia sẻ về quy trình sáng tác của mình, từ việc chọn vải, cảm nhận màu sắc đến bố cục. Những mảnh vải được lựa chọn tỉ mỉ, không theo quy tắc máy móc mà theo cảm xúc và trực giác, tạo nên những điểm nhấn có hồn trong tác phẩm.

Tranh vải với họa sĩ Trần Thanh Thục không phải là sự thử nghiệm mà là một lựa chọn đã chín muồi. Hành trình của bà là minh chứng cho sự bền bỉ và khát vọng làm nghề nghiêm túc. Sáng tác tranh vải là một hành trình đầy thử thách và kiên nhẫn. Khó khăn đến từ chất liệu, kỹ thuật và thời gian hoàn thiện một tác phẩm. Việc lựa chọn và xử lý chất liệu đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiên nhẫn cao độ.

Đằng sau vẻ nữ tính của tranh là tinh thần rất kiên cường. Quá trình làm nên một tác phẩm tranh vải hoàn chỉnh đòi hỏi tất cả đều làm bằng tay. Đây là hành trình chậm rãi nhưng cũng là hành trình của sự lắng sâu và đi đến tận cùng bản ngã nghệ thuật. Trong suốt hơn 40 năm gắn bó với tranh vải, họa sĩ Trần Thanh Thục đã vượt qua những trở ngại âm thầm bằng sự kiên nhẫn và tình yêu bền bỉ với chất liệu.

Tranh vải không chỉ là phương tiện biểu đạt mà còn là một phần gắn bó máu thịt với cuộc đời và cảm xúc của người nghệ sĩ. ‘Art Talk – Những nẻo đường nghệ thuật’ là chuỗi chương trình do Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam khởi xướng, nhằm tạo ra không gian đối thoại giữa công chúng và nghệ sĩ. Mỗi buổi trò chuyện là dịp để công chúng hiểu sâu hơn về hành trình sáng tác của một nghệ sĩ đương đại Việt Nam.

Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam mới đây đã khởi động một chuỗi chương trình giao lưu và trò chuyện nghệ thuật định kỳ giữa các nghệ sĩ và công chúng. Mục tiêu của sự kiện này là chia sẻ những hành trình sáng tạo độc đáo của nghệ thuật đương đại Việt Nam, đồng thời giới thiệu những câu chuyện hậu trường về quá trình sáng tạo của các nghệ sĩ Việt Nam hiện nay.

Buổi đầu tiên trong chuỗi chương trình, có tên gọi “Art Talk”, đã được tổ chức với chủ đề “Trần Thanh Thục – Lặng lẽ một dòng tranh vải”. Chương trình này tập trung vào hành trình nghệ thuật bền bỉ và tinh tế của họa sĩ Trần Thanh Thục, người đã dành hơn 4 thập kỷ để kiên trì sáng tác với chất liệu tranh vải – một ngôn ngữ tạo hình vừa cổ điển, vừa hiện đại nhưng ít được lựa chọn.

Họa sĩ Trần Thanh Thục, sinh năm 1960, quê Nam Định (nay là Ninh Bình), tốt nghiệp Trường Cao đẳng Mỹ thuật Hà Nội (nay là Trường Đại học Mỹ thuật Hà Nội). Bà được biết đến là một trong những người tiên phong trong việc sáng tạo dòng tranh vải và đã gắn bó với nó trong suốt 45 năm qua. Bằng cách sử dụng những mảnh vải với màu sắc khác nhau, bà đã tạo ra một phong cách nghệ thuật riêng biệt, lặng lẽ nhưng sâu sắc.

Các tác phẩm của bà không chỉ mang chất thơ, tính biểu cảm mạnh mà còn thể hiện sự tìm tòi không ngừng trong tư duy thị giác và cấu trúc tạo hình. Mỗi tác phẩm của họa sĩ Trần Thanh Thục được xem như một bản hòa ca giữa chất thơ, chiều sâu biểu cảm và cấu trúc tạo hình giàu trí tưởng tượng.

Trong buổi trò chuyện, công chúng sẽ được khám phá quá trình sáng tác tranh vải của bà, từ cảm hứng ban đầu, bố cục thị giác đến kỹ thuật xử lý chất liệu như một phương thức biểu đạt nghệ thuật cá nhân. Đặc biệt, tại chương trình, công chúng còn có cơ hội chứng kiến họa sĩ Trần Thanh Thục trình diễn và thao tác một số bước trong các công đoạn sáng tạo nên những tác phẩm nghệ thuật từ vải.

Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam kỳ vọng rằng, Art Talk sẽ trở thành cầu nối sáng tạo giữa nghệ sĩ và công chúng, là nơi nuôi dưỡng tình yêu nghệ thuật, khơi gợi đối thoại và lan tỏa những giá trị thẩm mỹ sâu sắc trong đời sống đương đại. Đây cũng là một phần trong nỗ lực của Bảo tàng nhằm đưa nghệ thuật đến gần hơn với cộng đồng, thông qua những hình thức trải nghiệm chân thực, sống động và nhân văn.