Luật An toàn thực phẩm đã có những đóng góp quan trọng trong việc tạo ra một hành lang pháp lý để quản lý và kiểm soát chất lượng thực phẩm tại Việt Nam. Tuy nhiên, sau hơn 15 năm thực thi, hệ thống quản lý an toàn thực phẩm hiện nay vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức và bất cập cần được giải quyết.
Một trong những vấn đề nổi bật là sự chồng chéo trong phân công và phân cấp giữa các cơ quan quản lý như Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Bộ Công Thương. Điều này đã gây ra khó khăn trong việc phối hợp và xử lý các vi phạm về an toàn thực phẩm. Ngoài ra, bộ máy tổ chức quản lý an toàn thực phẩm tại địa phương còn thiếu sự đồng bộ và cồng kềnh. Trong khi đó, nguồn lực về con người và kinh phí lại hạn chế, dẫn đến công tác thanh tra, kiểm tra chỉ mang tính hình thức.
Một điểm yếu lớn khác trong công tác quản lý an toàn thực phẩm hiện nay là việc hậu kiểm chưa được chú trọng đúng mức. Các doanh nghiệp sau khi tự công bố hoặc đăng ký bản công bố sản phẩm gần như không bị kiểm tra thường xuyên. Điều này tạo cơ hội cho thực phẩm kém chất lượng và giả mạo giấy tờ len lỏi vào thị trường. Tình trạng quảng cáo thổi phồng công dụng của sản phẩm thực phẩm chức năng hoặc thực phẩm bổ sung cũng gây ra sự hiểu lầm nghiêm trọng cho người tiêu dùng.
Trước những bất cập này, Bộ Y tế đang xây dựng dự thảo Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) với nhiều điểm mới nhằm tăng cường hiệu quả quản lý an toàn thực phẩm. Dự thảo đề xuất tăng cường hậu kiểm, minh bạch hóa trách nhiệm trong toàn chuỗi sản xuất – kinh doanh. Đồng thời, dự thảo cũng bổ sung các hành vi bị cấm trong quảng cáo thực phẩm trên nền tảng trực tuyến. Dự thảo đề xuất tăng mức phạt đối với các hành vi vi phạm, lên tới 200 triệu đồng đối với cá nhân và 400 triệu đồng đối với tổ chức.
Mục tiêu của việc sửa đổi Luật An toàn thực phẩm lần này là tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước, cải cách thủ tục hành chính, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và đảm bảo an toàn sức khỏe cộng đồng trong bối cảnh thị trường thực phẩm ngày càng phức tạp. Việc sửa đổi luật hy vọng sẽ giúp nâng cao chất lượng và độ tin cậy của thị trường thực phẩm, cũng như hoàn thiện hệ thống pháp luật về an toàn thực phẩm tại Việt Nam.
Trong thời gian tới, việc triển khai và thực thi Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) sẽ cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý và các bên liên quan. Đồng thời, người tiêu dùng cũng cần nâng cao nhận thức về an toàn thực phẩm và tích cực tham gia vào việc giám sát thị trường thực phẩm.