Khả năng Tổng thống Mỹ Donald Trump tìm cách sa thải Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell đã đặt ra một tình huống pháp lý phức tạp với nhiều tác động tiềm tàng đối với ngân hàng trung ương, thị trường tài chính và nền kinh tế. Các chuyên gia pháp lý và chính sách đã đưa ra quan điểm của họ về vấn đề này, làm nổi bật những câu hỏi quan trọng liên quan đến quyền hạn của Tổng thống và sự độc lập của Fed.
Một trong những vấn đề then chốt hiện nay là liệu Tổng thống Trump có đủ thẩm quyền để sa thải ông Powell hay không. Câu trả lời có vẻ như là không, trừ khi có “nguyên nhân chính đáng”. Tuy nhiên, việc xác định “nguyên nhân chính đáng” có thể rất chủ quan và phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Điều này đã tạo ra một tình huống bất ổn và khiến nhiều bên quan tâm.
Nếu ông Trump quyết định tiến hành sa thải ông Powell, rất có khả năng ông Powell sẽ khởi kiện. Vụ kiện này nhiều khả năng sẽ được đưa lên Tòa án Tối cao. Trước đây, tòa án này đã phán quyết rằng Fed, với tư cách là một thực thể đặc biệt, và các thống đốc của cơ quan này không thể bị thay đổi nhân sự một cách tùy tiện. Điều này cho thấy rằng ông Powell có cơ sở pháp lý để thách thức bất kỳ hành động sa thải nào.
Ngoài ra, ông Powell còn có thể yêu cầu Ủy ban Thị trường Mở Liên bang Mỹ (FOMC) giữ lại ông làm Chủ tịch, giúp ông tiếp tục có ảnh hưởng đến chính sách tiền tệ. Việc này có thể diễn ra vì trong lịch sử, Chủ tịch FOMC luôn là Chủ tịch Hội đồng Thống đốc Fed, nhưng không phải là một yêu cầu bắt buộc. Điều này có thể cho phép ông Powell duy trì vai trò của mình trong việc định hình chính sách tiền tệ.
Tổng thống Trump đã nhiều lần bày tỏ mong muốn cắt giảm lãi suất, điều này có thể gây ra những hệ quả kinh tế đáng kể. Ông Trump muốn lãi suất thấp hơn nhiều và ông muốn điều đó ngay bây giờ, bất kể những hệ quả kinh tế có thể xảy ra. Điều này đã làm dấy lên lo ngại về áp lực chính trị lên Fed và khả năng độc lập của cơ quan này.
Các chuyên gia nhận định rằng nếu ông Trump sa thải ông Powell, điều đó có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho thị trường và kinh tế. Việc sa thải ông Powell khó có thể thay đổi cách tiếp cận của FOMC đối với chính sách tiền tệ và có thể còn làm cứng rắn hơn lập trường của họ về lãi suất. Hơn nữa, chi phí về danh tiếng từ việc sa thải ông Powell sẽ khó có thể khắc phục.
Sự can thiệp chính trị vào hoạt động của Fed có thể dẫn đến chính sách tiền tệ yếu kém, tương tự như những gì đã xảy ra vào cuối những năm 1960 và đầu những năm 1970, với những hậu quả bất lợi cho lạm phát. Điều này đã làm nổi bật tầm quan trọng của việc duy trì sự độc lập của Fed và tránh áp lực chính trị lên cơ quan này.
Dù kết quả cuối cùng của tình huống này ra sao, một điều chắc chắn là nó đã đặt ra những câu hỏi quan trọng về quyền hạn của Tổng thống và sự độc lập của Fed. Việc bảo vệ sự độc lập của Fed là rất quan trọng để đảm bảo rằng cơ quan này có thể thực hiện nhiệm vụ của mình một cách hiệu quả và không bị ảnh hưởng bởi áp lực chính trị.