Trong thời kỳ cuối nhà Thanh, Trung Quốc trải qua những biến động lịch sử sâu sắc, đánh dấu sự kết thúc của một triều đại nghìn năm và mở ra cánh cửa cho những ảnh hưởng hiện đại từ phương Tây. Giai đoạn này cũng là thời điểm ra đời của nhiều bức ảnh quý giá, không chỉ phản ánh cuộc sống của giới quý tộc trong cung điện mà còn hé lộ về cuộc sống khó khăn của thường dân. Những hình ảnh này không chỉ mang lại giá trị về lịch sử, văn hóa và xã hội mà còn thể hiện rõ sự đối lập giữa nền văn hóa truyền thống lâu đời và những thay đổi hiện đại.
Thông qua ống kính của các nhiếp ảnh gia phương Tây và người Trung Quốc đương thời, chúng ta có thể bắt gặp những khoảnh khắc hiếm hoi về cuộc sống trong cung điện cũng như cuộc sống bần hàn của người dân thường. Những bức ảnh này giúp thế hệ sau hình dung rõ nét hơn về một Trung Hoa vừa huy hoàng mà lại lạc lõng trong cơn biến động lịch sử.
Một trong những nhân vật nổi tiếng trong thời kỳ này là Đông Mai, tiểu thiếp của Lý Hồng Chương, một trọng thần cuối thời nhà Thanh. Bà được biết đến như một trong những người phụ nữ đẹp nhất thời đại, với chiều cao ấn tượng 1m68 và vóc dáng cao ráo. Bức ảnh của bà đã gây ấn tượng mạnh mẽ, làm nhiều người phải kinh ngạc và thốt lên: Nếu thiếp của Lý Hồng Zhang đã xinh đẹp như vậy, thì những phi tần trong cung chắc chắn còn xuất sắc hơn nữa.
Phần lớn những bức ảnh từ thời kỳ cuối nhà Thanh thường được chụp trong bối cảnh loạn lạc và nghèo đói tràn lan. Cuộc sống của người dân phần lớn rất khó khăn, với sự phân hóa giàu nghèo rõ rệt. Trong khi người giàu có thể béo tốt, thì người nghèo lại hốc hác do thiếu dinh dưỡng. Ngay cả cuộc sống của các vị vương gia nhà Thanh cũng không hề hào nhoáng như trên phim truyền hình. Bức ảnh của Túc Thân vương Thiện Kỳ cho thấy ngay cả tầng lớp quý tộc cũng ăn mặc giản dị hơn nhiều so với những gì được khắc họa trên màn hình.
Tục bó chân của phụ nữ thời Thanh là một tập tục đau lòng. Trong khi phụ nữ Mãn Châu, Mông Cổ và Tây Tạng không bó chân, thì phụ nữ Hán lại phổ biến tục lệ này. Một bức ảnh hiếm hoi về một người phụ nữ đang rửa chân, với bàn chân không bị bó, đã cho thấy sự khác biệt văn hóa này.
Hoàng hậu cuối cùng, Uyển Dung, đã toát lên vẻ đoan trang và quý phái, ngay cả khi đặt trong bối cảnh hiện đại cũng rất xinh đẹp. Dung mạo của bà thậm chí còn vượt trội hơn so với nhiều minh tinh hiện đại, khiến người ta vừa ngưỡng mộ vừa ghen tị.
Một bức ảnh hiếm hoi khác là chụp Từ Hy Thái Hậu, được chụp từ trên lầu xuống. Dường như Từ Hy Thái Hậu chưa phát hiện ra mình đang bị chụp ảnh, và bà vẫn vui vẻ cười nói. Bức ảnh này mang lại một khoảnh khắc hiếm hoi về cuộc sống của vị thái hậu quyền lực.
Những bức ảnh này không chỉ là những ghi chép lịch sử mà còn như những cửa sổ giúp chúng ta nhìn vào cuộc sống của người dân Trung Quốc trong giai đoạn chuyển giao đầy biến động. Chúng giúp chúng ta hiểu rõ hơn về văn hóa, xã hội và cuộc sống của con người trong thời kỳ đó, đồng thời cũng hé lộ về những ảnh hưởng sâu sắc mà thời kỳ này đã để lại cho Trung Quốc hiện đại.
