Mối quan hệ đồng minh giữa Mỹ và Nhật Bản hiện đang đứng trước những thách thức lớn chưa từng có. Các chính sách gần đây của Washington cùng với sự quyết đoán ngày càng tăng của Bắc Kinh đã gây ra áp lực đáng kể lên Tokyo. Một trong những vấn đề nóng gần đây là quyết định áp thuế 25% lên tất cả hàng hóa Nhật Bản xuất khẩu sang Mỹ từ ngày 1 tháng 8 tới. Thông báo này đã gây ra phản ứng dữ dội tại Tokyo.
Itsunori Onodera, một thành viên cấp cao của Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền, đã thẳng thắn tuyên bố rằng nội dung của lá thư là “hoàn toàn không thể chấp nhận được” và bày tỏ sự “vô cùng phẫn nộ”. Phản ứng này không chỉ dừng lại ở lĩnh vực thương mại mà còn lan tỏa trong bối cảnh Nhật Bản đang phải đối mặt với sự quyết đoán quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc.
Trung Quốc gần đây đã điều động hai tàu sân bay mới đến Tây Thái Bình Dương, đi qua vùng đặc quyền kinh tế của Nhật Bản và lần đầu tiên vượt qua “chuỗi đảo thứ hai” – tuyến phòng thủ quan trọng nối Nhật Bản với đảo Guam của Mỹ. Trước hành động này, Nhật Bản đã chính thức lên tiếng phản đối và thông báo cho phép quân đội bắn hạ thiết bị bay không người lái của Trung Quốc nếu chúng xâm phạm không phận quốc gia.
Mỹ cũng đã đưa ra yêu cầu Nhật Bản tăng chi tiêu quốc phòng lên 3,5% GDP, thậm chí sau đó là 5%, trong khi Nhật Bản hiện chỉ chi khoảng 1,6%. Yêu cầu này đã gây ra sự báo động ở Tokyo và được xem là một thách thức khó khăn mà Nhật Bản cần phải đối mặt. Trong bối cảnh đầy thách thức này, Nhật Bản đang nỗ lực xây dựng quan hệ với các nước bạn bè như Australia, Ấn Độ, Philippines và Hàn Quốc, đồng thời tăng cường đầu tư vào công nghệ mới nổi, khả năng phục hồi mạng và an ninh vũ trụ.
Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba đang đối mặt với cuộc bầu cử thượng viện vào ngày 20 tháng 7 trong bối cảnh sự không hài lòng của người dân về lạm phát và thất nghiệp gia tăng. Các cuộc thăm dò dự đoán rằng đảng LDP của ông sẽ mất thế đa số tại Thượng viện, điều này có thể đẩy nước này vào một cuộc khủng hoảng điều hành kéo dài.
Trước những thách thức trên, Nhật Bản cần phải đa dạng hóa các mối quan hệ quốc tế, tăng cường năng lực quốc phòng và thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững. Đồng thời, Mỹ và Nhật Bản cũng cần phải tăng cường沟通 và phối hợp để giải quyết các vấn đề tồn tại, đảm bảo duy trì mối quan hệ đồng minh bền vững và thúc đẩy hòa bình, ổn định trong khu vực.