Trong thời gian gần đây, ngành công nghệ đã chứng kiến làn sóng sa thải hàng loạt, khiến hàng ngàn kỹ sư phần mềm mất việc. Mặc dù vậy, các chuyên gia cho rằng lỗi không hoàn toàn do trí tuệ nhân tạo (AI). Một kỹ sư phần mềm có 28 năm kinh nghiệm, Marc Kriguer, đã chia sẻ về vấn đề này. Ông đã bị sa thải 4 lần nhưng khẳng định AI không phải là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này.
Marc Kriguer cho rằng nguyên nhân sâu xa của các đợt sa thải là do các công ty tuyển dụng quá nhanh và quá nhiều, dẫn đến chi phí vượt quá doanh thu. Ông cũng chỉ ra rằng kỹ sư phần mềm thường bị nhắm đến vì mức lương cao, nên khi cần cắt giảm chi phí, các kỹ sư thường bị sa thải. Điều này cho thấy rằng các công ty cần phải cân nhắc kỹ lưỡng trong việc quản lý chi phí và tuyển dụng nhân sự.
Dylan Serota, CEO của nền tảng tuyển dụng Terminal, có một quan điểm khác về vấn đề này. Ông cho rằng AI không thay thế kỹ sư phần mềm mà đang làm thay đổi bản chất công việc. Ông cũng cho biết các CTO trong ngành đều đồng thuận rằng AI giúp tăng năng suất, nhưng vẫn cần con người để xử lý các vấn đề phức tạp, sáng tạo và mang tính chiến lược. Điều này thể hiện rằng AI không phải là một mối đe dọa đối với kỹ sư phần mềm, mà là một công cụ hỗ trợ.
Một số tập đoàn công nghệ lớn đã thực hiện các đợt sa thải hàng loạt, trong đó có Microsoft và IBM. Microsoft đã công bố kế hoạch cắt giảm khoảng 9.000 nhân viên vào năm 2025 trong quá trình tái cấu trúc để tăng cường đầu tư vào AI. IBM cũng sa thải khoảng 8.000 nhân sự, chủ yếu thuộc bộ phận nhân sự, vốn được thay thế bằng các hệ thống AI tự động hóa quá trình tuyển dụng và quản lý nhân viên. Điều này cho thấy rằng các công ty đang trong quá trình chuyển đổi để thích nghi với sự phát triển của AI.
Các chuyên gia cho rằng AI không phải là ‘kẻ thù’ của kỹ sư phần mềm. Daron Acemoglu, nhà kinh tế học MIT, cho rằng AI hiện tại chỉ ảnh hưởng đến khoảng 5% công việc và chưa đủ khả năng thay thế hoàn toàn con người. Ông cảnh báo rằng việc quá kỳ vọng vào AI có thể dẫn đến sai lầm chiến lược, và kêu gọi phát triển AI theo hướng hợp tác với con người, thay vì thay thế. Điều này thể hiện rằng AI có thể là một công cụ hỗ trợ, nhưng không thể thay thế con người trong tất cả các lĩnh vực.
Marc Kriguer cũng chia sẻ quan điểm tương tự. Ông cho rằng AI chưa thể thay thế con người, thậm chí cả viết mã nguồn. Ông nhận định rằng nhiều công việc hiện nay yêu cầu kinh nghiệm với AI, nhưng ông không cảm thấy bị loại khỏi thị trường. Điều này cho thấy rằng kỹ sư phần mềm vẫn có cơ hội việc làm và có thể thích nghi với các yêu cầu mới của thị trường.
Dù đã mất việc nhiều lần, Marc Kriguer chưa bao giờ thất nghiệp quá 5 tháng. Hiện tại, ông đã nộp đơn cho khoảng 40 công ty và tham gia phỏng vấn tại 15 nơi. Ông nhận định rằng thị trường vẫn còn cơ hội cho kỹ sư phần mềm, và họ sẽ cần thích nghi với vai trò mới, kết hợp tư duy hệ thống, sáng tạo và khả năng làm việc cùng AI. Điều này thể hiện rằng kỹ sư phần mềm cần phải linh hoạt và sẵn sàng để thích nghi với sự thay đổi của thị trường.