Du lịch vùng cao đang trải qua một quá trình chuyển đổi mạnh mẽ nhờ vào việc áp dụng chuyển đổi số và tinh thần chủ động từ người dân bản địa. Những người dân này đang trở thành người kể chuyện chân thực và hấp dẫn nhất về văn hóa, phong tục quê hương mình.
Tại tỉnh Tuyên Quang, làng văn hóa du lịch cộng đồng dân tộc Mông ở thôn Pả Vi Hạ đã trở thành biểu tượng cho sự vươn lên của người dân bản địa. Với 19 hộ dân tham gia mô hình homestay, họ không chỉ kinh doanh mà còn tích cực gìn giữ và phát huy phong tục truyền thống. Anh Nùng Thanh Sấn, chủ homestay Meo Vac Ethnic, là một trong những người tiên phong trong việc khai phá cách làm du lịch mới bằng cách quay video, viết bài và chia sẻ văn hóa Mông trên các nền tảng mạng xã hội như TikTok và Facebook.
Chuyển đổi số đang mở ra một bước ngoặt mới cho du lịch vùng cao Việt Nam. Tại Bản Liền và Y Tý, Lào Cai, người dân bản địa đã biết tận dụng mạng xã hội, video và QR code để quảng bá văn hóa và thu hút khách du lịch. Họ không chỉ làm du lịch mà còn trở thành người kể chuyện sinh động và chân thực nhất về chính quê hương mình.
Trưởng ban quản lý Làng văn hóa du lịch cộng đồng dân tộc Mông, Chu Minh Quang, cho biết rằng chuyển đổi số là cách nhanh nhất để người dân vùng cao tự quảng bá chính mình. Điều quan trọng nhất vẫn là thay đổi tư duy để người dân hiểu rằng chính họ là người kể chuyện hấp dẫn nhất về bản làng mình.
Tuy nhiên, vẫn còn những điểm nghẽn cần được khai thông để thúc đẩy du lịch vùng cao phát triển. Hạ tầng viễn thông chưa đồng đều, khả năng tiếp cận công nghệ của người dân còn chênh lệch và thiếu đội ngũ hướng dẫn có chuyên môn là một số thách thức cần được giải quyết. Hơn thế, nếu chuyển đổi số không đi kèm với việc gìn giữ bản sắc văn hóa, sẽ dễ dẫn đến thương mại hóa văn hóa.
Để du lịch vùng cao phát triển bền vững, tỉnh Lào Cai đang kiện toàn bộ máy quản lý, phát triển nhân lực, thúc đẩy số hóa, bảo vệ môi trường và hợp tác quốc tế. Mục tiêu đến năm 2030 là đón 15 triệu lượt khách, doanh thu trên 71.000 tỷ đồng, tạo việc làm cho khoảng 65.000 người.
Trước những thách thức và cơ hội mới, du lịch vùng cao đang đứng trước một tương lai đầy hứa hẹn. Việc kết hợp giữa bảo tồn văn hóa, phát triển du lịch và công nghệ số sẽ là chìa khóa giúp vùng cao phát huy tối đa tiềm năng du lịch của mình, đồng thời gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa của các cộng đồng dân tộc.
Để đạt được mục tiêu này, các địa phương cần tiếp tục đầu tư vào hạ tầng, nâng cao năng lực cho người dân, và tích cực quảng bá hình ảnh du lịch vùng cao đến với công chúng. Bên cạnh đó, cần có những chính sách hỗ trợ phù hợp để khuyến khích người dân tham gia vào hoạt động du lịch, đồng thời bảo vệ và phát huy bản sắc văn hóa của các cộng đồng dân tộc.