Ở trung tâm Thủ đô Hà Nội, Phường Cửa Nam không chỉ là một địa điểm địa lý mà còn là một không gian lưu giữ nhiều lớp ký ức đô thị. Tại đây, giá trị thẩm mỹ và sinh hoạt truyền thống được bảo tồn và phát huy qua thời gian, tạo nên một hình ảnh Hà Nội cổ kính đang từng bước chuyển mình trong nhịp sống hiện đại. Nghệ thuật thị giác tại Phường Cửa Nam không chỉ góp phần định hình bản sắc kiến trúc mà còn phản ánh diện mạo của một Hà Nội giàu truyền thống.
Để cụ thể hóa các nội dung thuộc Chương trình 06-CTr/TU ngày 17/3/2021 của Thành ủy Hà Nội về ‘Phát triển văn hóa, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh giai đoạn 2021-2025’ và Nghị quyết số 09-NQ/TU, ngày 22/2/2022 của Thành ủy Hà Nội về phát triển công nghiệp văn hoá trên địa bàn Thủ đô giai đoạn2021-2025, định hướng đến năm2030, tầm nhìn đến năm2045, UBND phường Cửa Nam đã tổ chức tọa đàm ‘Phát huy di sản nghệ thuật thị giác ở phường Cửa Nam’ tại Trường THCS Trưng Vương.
Phát biểu khai mạc tọa đàm, bà Phạm Ngọc Thúy, Trưởng phòng Văn hóa – Xã hội phường Cửa Nam cho biết, di sản nghệ thuật thị giác là những giá trị lịch sử, văn hóa, thẩm mỹ được thể hiện qua các hình thức có thể cảm nhận bằng thị giác như hội họa, kiến trúc, điêu khắc, nhiếp ảnh, sắp đặt… Những giá trị này được thể hiện đậm nét tại Phường Cửa Nam, từ các bảo tàng như: Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, Bảo tàng Phụ nữ, Bảo tàng Công an Nhân dân… đến những công trình kiến trúc thời Pháp thuộc như: Khu Đấu Xảo, nhà ga Hàng Cỏ, Trường Mỹ thuật Đông Dương (nay là Đại học Mỹ thuật Việt Nam) hay Trường Trung học cơ sở Trưng Vương.
Họa sĩ, nhà nghiên cứu Trần Hậu Yên Thế cho biết: ‘Một bức tranh không chỉ là tác phẩm nghệ thuật, mà còn là hiện vật văn hóa, phản ánh kỹ thuật, thẩm mỹ và câu chuyện lịch sử.’ Tại phường Cửa Nam, những lớp di sản ấy đã được thể hiện qua nhiều hình thức nghệ thuật thị giác đa dạng.
Các chuyên gia tham gia tọa đàm cho rằng, di sản nghệ thuật thị giác không chỉ là ký ức cần lưu giữ mà còn là chất liệu sáng tạo trong công nghiệp văn hóa, tạo cảm hứng cho sản phẩm du lịch, thiết kế và nghệ thuật ứng dụng. Từ đó, một số gợi ý thực tiễn đã được đưa ra như: Ứng dụng công nghệ trình chiếu, đồ họa tương tác, kể chuyện bằng hình ảnh thông qua không gian triển lãm và trải nghiệm trực tiếp.
Về phía chính quyền, bà Phạm Ngọc Thúy cho rằng, bảo tồn và phát huy di sản nghệ thuật thị giác cần gắn với giáo dục cộng đồng, xây dựng thương hiệu địa phương và phát triển các sản phẩm văn hóa có giá trị ứng dụng cao. ‘Với tiềm năng di sản sẵn có, phường Cửa Nam hoàn toàn có thể phát triển các tuyến du lịch di sản, thúc đẩy sản xuất thủ công mỹ nghệ, hoặc tổ chức các sự kiện nghệ thuật quy mô nhỏ nhằm gắn kết người dân với di sản’, bà Phạm Ngọc Thúy nhấn mạnh.
Trong bối cảnh Hà Nội thúc đẩy phát triển văn hóa theo hướng công nghiệp sáng tạo, phường Cửa Nam với chiều sâu lịch sử và vị trí trung tâm có thể trở thành mô hình mẫu trong bảo tồn và phát huy di sản nghệ thuật thị giác. Tọa đàm ‘Phát huy di sản nghệ thuật thị giác ở phường Cửa Nam’ là một hoạt động thiết thực, góp phần vào việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa của địa phương.
Đây cũng là dịp để các chuyên gia, nhà nghiên cứu và lãnh đạo địa phương trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm và tìm ra các giải pháp hiệu quả để phát huy di sản nghệ thuật thị giác tại Phường Cửa Nam, từ đó đóng góp vào sự phát triển của văn hóa và du lịch tại địa phương.