Một trường hợp liên quan đến việc mua sắm vật tư tiêu hao hóa chất tại một bệnh viện ở TPHCM đã làm dấy lên mối quan ngại về đảm bảo cạnh tranh, công bằng và minh bạch trong quá trình đấu thầu. Bệnh viện của bà Nguyễn Ánh đã phân loại vật tư tiêu hao hóa chất thành hai nhóm: nhóm không bắt buộc phải sử dụng cùng thiết bị y tế chuyên dùng và nhóm phải sử dụng cùng thiết bị y tế chuyên dùng.
Đối với nhóm thứ hai, nơi các vật tư tiêu hao hóa chất cần thiết phải tương thích với thiết bị y tế chuyên dùng, bệnh viện đã áp dụng quy định tại Điều 65 Nghị định số 98/2021/NĐ-CP về quản lý trang thiết bị y tế. Cụ thể, bệnh viện yêu cầu nhà thầu phải có xác nhận từ ‘Chủ sở hữu thiết bị y tế về sự tương thích với thiết bị xxx’. Tuy nhiên, một số nhà thầu đã lên tiếng phản ánh rằng quy định này có yếu tố hạn chế sự tham gia của các nhà thầu, vi phạm khoản 3 Điều 44 Luật Đấu thầu.
Bộ Tài chính đã có ý kiến chính thức về vấn đề này, bày tỏ quan điểm rằng việc áp dụng hình thức chỉ định thầu hoặc chào giá trực tuyến có thể được xem xét nếu gói thầu mua sắm vật tư tiêu hao hóa chất phải sử dụng cùng thiết bị y tế chuyên dùng để đảm bảo tính tương thích. Tuy nhiên, Bộ Tài chính cũng nhấn mạnh rằng hồ sơ mời thầu không được phép nêu các điều kiện có thể hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu cụ thể, gây ra sự cạnh tranh không lành mạnh.
Để đảm bảo quá trình đấu thầu mua sắm ‘vật tư tiêu hao hóa chất phải sử dụng cùng thiết bị y tế chuyên dùng’ được diễn ra một cách cạnh tranh, công bằng, minh bạch, hiệu quả kinh tế và đảm bảo trách nhiệm giải trình, các đơn vị cần căn cứ vào các quy định pháp luật hiện hành để xây dựng hồ sơ mời thầu và đánh giá hồ sơ dự thầu một cách phù hợp. Điều này không chỉ giúp tăng cường tính liêm chính và trách nhiệm trong việc sử dụng vốn công mà còn đảm bảo cơ hội tham gia công bằng cho các nhà thầu, thúc đẩy sự phát triển lành mạnh của thị trường.
Trước những vấn đề phát sinh, việc rà soát, đánh giá và điều chỉnh các quy trình, quy định về đấu thầu là cần thiết để phát triển môi trường kinh doanh công bằng và minh bạch. Sự cạnh tranh lành mạnh không chỉ mang lại lợi ích kinh tế trực tiếp mà còn đóng góp vào sự phát triển bền vững của hệ thống y tế.
Đồng thời, cơ quan chức năng cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát để đảm bảo việc thực hiện các gói thầu tuân thủ theo pháp luật, không để xảy ra tình trạng lợi ích nhóm hoặc tham nhũng. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan liên quan cũng như sự cam kết của các đơn vị trong việc thực hiện nguyên tắc minh bạch, công bằng trong đấu thầu sẽ góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực công và nâng cao chất lượng dịch vụ y tế cho cộng đồng.